نقش معرفت‌های شهودی در تکامل اختیاری انسان از نظر قرآن

ازجمله شناخت‌های انسان که در کمال او موثر است، معرفت شهودی است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به بررسی نقش ایجابی و سلبی معرفت‌های شهودی انسان در تکامل اختیاری او از دیدگاه قرآن در چارچوب تفسیر موضوعی آیات می‌پردازد. یافته‌های پژوهش حاکی است که برخی از آیات دلالت دارند بر اینکه معرفت شهودی انسان به خود و خداوند، عین کمال است و در رسیدن آدمی به کمال بالاتر نیز نقش ایجابی دارد. مطابق دلالت دسته‌ای دیگر از آیات، خداوند خود به برخی از بندگان خاصش معرفت‌هایی شهودی اعطا می‌کند که موجب افزایش کمال آنها می‌گردد. از دلالت ضمنی پاره‌ای از آیات هم استفاده می‌شود که بعضی از معرفت‌های حضوری می‌توانند تاثیر سلبی در کمال آدمی داشته و عامل سقوط و زمینه‌ساز دوری او از سعادت باشند. درک القائات شیطانی و احساس درونی استقلال و بی‌نیازی از خدا از این قبیل‌اند.