امانت‌انگاری نفس در آموزه‌های دینی و نقش آن در تربیت نفس انسانی

در ادله عقلی و نقلی، امانت‌انگاری نفس مورد تاکید قرار گرفته و احکام و لوازم آن، ازجمله وجوب رد امانت و ضمان در تربیت نفس که مهم‌ترین سرمایه انسان است، تاثیر بسزایی دارد. پژوهش پیش‌رو با روش توصیفی تحلیلی و کنکاش در آموزه‌های دینی، در کنار بهره‌گیری از لوازم امانت‌انگاری نفس، به این نتیجه رسیده که حفظ نفس، به‌عنوان یک امانت الهی، واجب شرعی است و نگهداری این ودیعه الهی از رهگذر شناسایی آفات و آسیب‌ها و مقابله با آن و فراهم‌سازی بسترها و شرایط لازم برای شادابی و طراوت نفس، میسر است، و نداشتن طراوت نفسانی که در سایه حرکت به سوی خداوند و تقرب به او میسر است با تباهی همراه است. از آفات تهدیدکننده نفس می‌توان به دوستان و محیط نامناسب، خوشحالی از فزونی مال و داشتن آرزوهای دراز، غفلت، عدم اعتدال در گفتار، افراط در پاسخ‌گویی به خواسته‌های نفسانی، ناآگاهی نسبت به نقشه‌های شیطان نام برد، و از تقوا و مداومت بر یاد خدا، یاد آخرت، انجام تفریحات سالم، و عدم افراط در پرداختن به مسائل معنوی، به عنوان بسترها و شرایط لازم برای شادابی نفس می‌توان نام برد.