اصول حاکم بر حقوق شهروندی در اسلام

«حقوق شهروندی» در هر مسلک و مرامی، مبتنی بر مجموعه‌ای از اصول است که بنیان‌های اصلی هریک از آن حقوق به‌شمار می‌روند. در اسلام نیز حقوق شهروندی مبتنی بر اصول بنیادینی است که شناخت آنها می‌تواند چارچوب دقیقی از آن به دست دهد. نگارندگان این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع اسلامی، مهم‌ترین این اصول را استخراج کرده و منطق حاکم بر آن حقوق را نشان داده است. اصولی از قبیل اصل «حاکمیت مطلق الهی»، «توجه به مصالح اخروی بر دنیوی و تقدم حق حیات معنوی»، «کرامت انسانی»، «عدالت»، «تناسب رفتاری»، «مصلحت» و «تلازم حق و تکلیف»، تاثیری بنیادین بر ترسیم حقوق شهروندی دارند. دولت اسلامی موظف است در راستای چارچوب‌بندی حقوق شهروندی و عملی ساختن آنها در صحنه‌ جامعه، تمام این اصول را لحاظ کند؛ زیرا لحاظ نکردن حتی یکی از این اصول حقوق شهروندی را به مخاطره خواهد انداخت.