رابطه حکمت و علم الهی از منظر کلام اسلامی

صفات خداوند در مباحث اعتقادی از جایگاه ویژه و اهمیت خاصی برخوردار است. یکی از مسائلی که در این زمینه مطرح است، ارتباط بین صفات الهی است. انواع متفاوتی از رابطه بین صفات الهی می‌تواند مطمح‌نظر قرار گیرد. گاهی این ارتباط به این صورت است که با استفاده از یک صفت، بر وجود صفتی دیگر استدلال می‌شود. متکلمان بر این باورند که بین صفت «حکمت» و «علم» الهی چنین رابطه‌ای وجود دارد و از صفت «حکمت» برای اثبات صفت «علم» در خداوند بهره می‌‌گیرند. در این نوشتار، ضمن آشنایی با استدلال متکلمان و پاسخ آنها به اشکلات واردشده بر استدلال، میزان موفقیت آنها در نشان دادن چنین رابطه‌ای بین حکمت و علم الهی بررسی می‌شود. بدین منظور، از روش اسنادی و شیوه تحلیلی استفاده شده است. به نظر می‌رسد متکلمان در کلام سنتی نمی‌توانند با موفقیت کامل، چنین رابطه‌ای را نشان دهند و استدلال آنها برای نشان اثبات علم الهی از طریق حکمت موفق نیست.