نقد و بررسی ابزارگرایی و رابطه آن با تفسیر کپنهاکی مکانیک کوانتومی

نظریه «کوانتوم» با تفسیر کپنهاکی، نظریه‌ای نوپدید در قرن بیستم است که موضوع مطالعه خود را اشیای زیر اتمی قرارداده است. این تفسیر از مکانیک کوانتومی دارای مبانی معرفت‌شناختی خاصی است. ابزارگرایی در سه حوزه هستی‌شناختی، معناشناختی و معرفت‌شناختی از مبانی مهم این تفسیر است. در نقد و بررسی این مبنای معرفت‌شناختی در نظریه «کوانتوم»، می‌توان گفت: نگاه درونی و از جایگاه دانشمند تجربی به علم، ما را به ‌واقع‌گرایی رهنمون می‌‌سازد. اما نگاه بیرونی و از پنجره تاریخ، سیر پیشرفت علم ابزارگرایی را نظریه‌ای درست می‌نمایاند. شایان ‌ذکر است مقاله با روش تحلیلی ‌توصیفی، دیدگاه ابزارگرایانه طرف‌داران تفسیر کپنهاکی از سوی فیزیک‌دانانی همچون شرودینگر و آینشتین را به چالش کشیده است و حتی از برخی تعابیر هایزنبرگ می‌توان واقع‌گرایی را استفاده کرد.