بایسته‌ها و نبایسته‌های عیب‌جویی و ستایش دیگران*

این مقاله به شرح کلام امیرمومنان علی علیه السلام در خصوص صفات شیعیان می‌پردازد. ازجمله‌ این صفات، ستایش دیگران است. این فقره، به بایسته‌ها و نبایسته‌های ستایش و تمجید از دیگران می‌پردازد. اینکه آیا در اسلام، ستایش و تمجید دیگران، امری پسندیده و نیکوست یا ناپسند؟ پاسخ آن، بسته به شرایط و موارد دارد؛ یعنی چنان نیست که ستایش از هرکس، در هر جا، به هر شکل پسندیده باشد و یا کتمان صفات نیک دیگران و نستودن آنان ناپسند؛ بلکه گاهی ستایش و تمجید واجب، گاهی مستحب، و گاهی درمانگر برخی بیماری‌های اخلاقی مانند حسد و گاهی نیز حرام و نکوهیده است؛ گاهی در ازدواج و یا احراز پست و مقام سیاسی، در مقام مشورت غیبت و عیب‌جویی از دیگران واجب است. هرچند ستایش از دیگران و بیان فضایل آنان در نبودنشان فضیلت است، اما درباره‌ همه‌ افراد این حکم یکسان نیست. اما همواره ستایش از مومن نیکو خصال، با هدف برانگیختن محبت مردم ارزشمند است.در داستان هابیل و قابیل و داستان حضرت یوسف در قرآن، نقش حسد بر برادران نمود و جلوه‌گر است؛ زیرا ستایش یکی،‌ موجب حسد دیگران شده است. یکی از بهترین راه‌کارهای از بین بردن حسد، تمجید و ستایش کسی است که به او حسد می‌ورزد.