فراترکیب پژوهش‌های انجام شده در حوزه هویت دینی

گستردگی و پراکندگی مطالعات در حوزه هویت دینی، ضرروت مروری نظام‌مند بر تحقیقات علمی انجام شده را بیش از پیش آشکار می‌کند. ارزیابی روش‌شناسی و یافته‌های این تحقیقات و نیز نحوه سنجش هویت دینی در آنها، می‌تواند گام موثری برای ترسیم تصویری جامع‌تر از مطالعات صورت گرفته قلمداد شود. از این‌رو، مطالعه حاضر ضمن دسته‌بندی و یکپارچه‌سازی مطالعات صورت گرفته در حوزه هویت دینی، به این پرسش پاسخ می‌دهد که «هویت دینی در پژوهش‌های گذشته، به چه نحوی مورد تعریف و سنجش قرار گرفته است؟» برای پاسخ به پرسش مذکور، روش «فراترکیب» به کار گرفته شده و بعد از یکپارچه کردن مطالعات، تحلیل ارایه شده است. یافته‌ها و نتایج پژوهش نشان می‌دهد کمتر تلاش سازمان یافته‌ای برای مطالعه هویت دینی با یک رویکرد بومی و جامع به موضوع انجام شده است. این غفلت هم در ابعاد نظری و هم در ابعاد روش‌شناختی از سوی پژوهشگران علوم انسانی و علوم اجتماعی قابل مشاهده است. از جنبه‌ای دیگر، مطالعات و پژوهش‌های مختلفی که در این حوزه انجام شده‌اند، تلقی یکسانی از مفهوم هویت دینی ندارند و در تعریف و سنجش آن نوعی تقلیل‌گرایی از جانب پژوهشگران این عرصه دیده می‌شود.