تبیین جایگاه مسجد جامع یزد در ایجاد حس مکان و هویت به فضای کالبدی شهر

در گذشته مساجد جامع تعیین‌کننده الگوی کلی و هویت مشترک شهرهای اسلامی به شمار می‌رفتند، به تعبیری مفهوم شهر اسلامی با وجود مسجد جامع تحقق می‌یافت و در این شهرها به زیباترین وجه هویت کالبدی و بصری آنها به نمایش گذاشته می‌شد. اما امروزه سیمای بیرونی عناصر شهری و در نتیجه کالبد شهر انعکاس دهنده هویت ساکنان آن نیست و نیز عنصر هویت‌بخش دیگر در شهرهای جدید دیده نمی‌شود. اما در شهر تاریخی یزد مسجد جامع کبیر به‌عنوان یکی از نمادهای مادی و معنوی و هویت بخش به کالبد شهر همچنان مورد توجه شهروندان است. در این مقاله که به شیوه توصیفی و تحلیلی نوشته شده و تکنیک گردآوری اطلاعات آن به‌صورت کتابخانه‌ای و میدانی بوده، سوال اصلی پژوهش این است: آیا معماری مسجد جامع یزد در ایجاد حس تعلق مکان و هویت‌بخشی به یزد تاثیرگذار بوده است؟ طبق نتایج این پژوهش عناصر معماری مسجد مذکور، نوع مکان‌یابی بنا به‌ویژه در راستای قبله، ویژگی‌های کیفی اجزای بنا مثل مصالح، رنگ، استفاده از نمادهای مختلف، و... در هویت‌بخشی به کالبد یزد موثر بوده است.