ارزیابی انتقادی تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی در ایران

تاریخ‌نگاری جدید ایرانی به شدت تحت تاثیر گفتمان ناسیونالیستی است. در بازتعریف هویت جدید ایرانی در دوره قاجار و پهلوی، این تاریخ‌نگاری تاثیرات عمده‌ای در صورت‌بندی هویت جدید ایرانی برجای گذاشته است. دولت پهلوی به‌‌عنوان یک دولت شبه‌مدرن در تولید و بهره‌برداری از این متون تاریخی اهتمام جدی از خود نشان می‌داد. این پژوهش با نگاهی به برساخته شدن هویت و با روشی تاریخی ـ تحلیلی در صدد است، چرایی ناسیونالیستی بودن اکثر متون تاریخ‌نگاری جدید ایرانی و مهم‌ترین مولّفه‌های آن را بررسی و تحلیل کند. یافته‌های پژوهش بر آن است که متون تاریخ‌نگاری جدید ایرانی تحت تاثیر گفتمان ناسیونالیستی و در پاسخ به نیازهای سیاسی و اجتماعی خاصی تولید شده است. تاثیرپذیری از مدرنیزاسیون، نژادگرایی، شرق‌شناسی، اسلام‌ستیزی، غرب‌گرایی و شخصیت‌محوری از مهم‌ترین ویژگی‌های تاریخ‌نگاری ناسیونالیستی است که در برسازی هویت جدید ایرانی در دوره قاجار و پهلوی کاملاً آشکار است.