تحلیل محتوای جلوه‌های ایثار در سینمای دفاع مقدس طی سال‌های 1360 تا 1386

ارزش‌های دفاع مقدس در جامعه اسلامی ما جز ارزش‌های اجتماعی قلمداد می‌شوند، که به سطح ارزش‌های ملی ـ مردمی رسیده‌اند و اینک دغدغه حفظ آنها مساله‌ای اجتماعی محسوب می‌شود. این ارزش‌ها با توجه به جذابیت و عمقی که دارند می‌توانند در فضایی نو همراه با قالبی مناسب به عرصه گفتمان فرهنگی وارد شوند. به همین منظور نوشتار حاضر به تحلیل محتوای جلوه‌های ایثار در فیلم‌های سینمای دفاع مقدس از سال 1386-1360 می‌پردازد. از میان 166 فیلم سینمایی بلند اکران شده طی بازه زمانی این تحقیق، 62 فیلم به‌عنوان نمونه انتخاب گردید و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای کمّی میزان ظهور و چگونگی تغییرات جلوه‌های ایثار در طی این سال‌ها مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌های تحقیق حاکی از فزونی جلوه‌های انفرادی، مردانه و نام‌های دینی به نسبت جلوه‌های جمعی، زنانه و نام‌های غیردینی در بین کنشگران ایثارگر است. در کنش‌های ایثارگرانه، عمده کنش‌ها از جنس حضور در منطقه خطرخیز بوده است. کنش‌های ایثارگرانه در سینمای دفاع مقدس پس از جنگ تاحدودی به نسبت فیلم‌های دوران جنگ افزایش داشته است و ظهور کنش‌های ایثارگرانه در آن تاحدودی متفاوت از دوره جنگ بوده است.