بازنمایی نمادهای هویت‌طلبی قومی در اینستاگرام

با توجه به دغدغه‌های موجود درخصوص تنوع فرهنگی در جامعه ایران و پیامدهای ناشی از آن، پژوهش حاضر به تحلیل عناصر و پیام‌های بازنمایی‌شده هویت‌طلبی قومی در صفحات اینستاگرامی پرداخته است؛ ازاین‌رو، مهم‌ترین پرسش پژوهش حاضر این است که عمده‌ترین پیام‌ها، ویژگی‌ها و نمادهای قوم‌گرایی مورداستفاده هویت‌طلبان ترک‌ در شبکه اجتماعی اینستاگرام کدم‌اند؟ این پژوهش با روش نشانه‌شناسی و تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه موردمطالعه شامل صفحات اینستاگرامی هویت‌طلبان قومی و حجم نمونه شامل چهار عکس برگزیده از میان صفحه‌های اینستاگرامی در بازه زمانی پاییز 1400 است که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. تصاویر موردمطالعه از دیدگاه نشانه‌شناسانه سوسور به‌عنوان مرجع و عناصر نشانه‌ای پیرس و دلالت‌های صریح و ضمنی رولان بارت و در رویکرد تحلیل محتوای کیفی نیز، نظریه هویت سه‌گانه کاستلز و درجه قوم‌‌گرایی آنتونی اسمیت و همچنین، تکنیک‌ها و جاذبه‌های اقناعی مورداستفاده و واکاوی قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که کلیت فضای عکس‌ها با طرح مکرر نمادها و سمبل‌های مرتبط با ترک‌ها، بر هویت پان‌ترکیسم و لزوم ایجاد کشوری مستقل برای ترک‌زبانان جهان دلالت دارد. در عکس‌ها، «هویت مقاومتی» در تلفیق با نظریه کاستلز قابل‌مشاهده بوده و دال‌های مهمی همچون گرگ خاکستری، نماد سر گرگ با انگشتان، پرچم ترکیه، پرچم جمهوری آذربایجان، بابک خرمدین، اغوزخان و تومروس (به‌مثابه اسطوره‌های آذربایجان) گنجانیده شده‌اند. طرح مطالبات قومی به‌واسطه عناصر فرهنگی نظیر فوتبال نیز در صفحات مختلف کاربران قابل تبیین بوده و برای جلب‌توجه مخاطبان از جاذبه‌های مختلف احساسی، منطقی و نوستالژیک استفاده شده است.

representation of ethnic identity-seeking symbols on instagram

considering the challenges related to ethnic and cultural diversity in iranian society and the consequences thereof, the present study analyzes the elements and messages representing ethnic identity-seeking on instagram pages. the primary research question is: what are the main messages, features, and symbols of ethnic nationalism employed by turkish identity-seekers on instagram? this study employs semiotics and qualitative content analysis methodologies. the study population comprises instagram pages of ethnic identity-seekers, with a sample of four selected images chosen purposively from instagram pages during fall 2021. the selected images were analyzed using saussure’s semiotic perspectives, peirce’s semiotic elements, and roland barthes’s explicit and implicit connotations. the qualitative content analysis included castells’ theory of identity, smith’s ethnic nationalism intensity, and persuasive techniques and appeals. findings indicate that the recurring use of symbols associated with turkish ethnicity in the analyzed images generally signifies a pan-turkic identity, advocating for an independent state for turkish-speaking peoples worldwide. iconic signs such as the &grey wolf,& the wolf hand gesture, the turkish and azerbaijani flags, and historical figures like babak khorramdin, oghuz khan, and tomyris—symbols of azerbaijani mythology—are prominently featured. ethnic demands are also articulated using cultural elements such as football, employing emotional, logical, and nostalgic appeals to capture audience attention.