آموزش عالی و همبستگی ملی در ایران (1368-1384)‏

ساختار آموزش عالی به طور عام و دانشگاه به طور خاص، می‌تواند در طول زمان ‏نقشی محوری در آموزش علوم و فرهنگ و جامعه‌پذیری افراد جامعه ایفا کرده و در ‏فرایند «ملت‌سازی» و هویت‌بخشی تاثیر زیادی برجای بگذارد.‏نظام آموزش عالی از طریق توزیع فرصت‌های برابر، امکان راهیابی افراد مستعد ‏و نخبگان متلق به همه گروه‌های اجتماعی را به مجامع علمی و سپس به چرخه قدرت ‏فراهم ساخته و از این طریق نقش مهمی در تحکیم همبستگی ملی به‌عنوان یکی از ‏شاخص‌های مهم توسعه سیاسی و اجتماعی ایفا می‌کند. همبستگی ملی در این ‏چارچوب به معنای «حضور فیزیکی هم‌زمان مجموعه‌ای از افراد»، «احساس عاطفی ‏مشترک» و «اشتراک در توجه و آگاهی متقابل» می‌باشد که در قالب عناصری مانند ‏پیوندهای احساسی مشترک، فعالیت، تعامل و عناصر هنجاری اشتراکی قابل درک ‏است.‏روش مورد استفاده در پژوهش حاضر، روش توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد. ‏انتخاب این روش به طور عمده متاثر از نیاز به آمار شد کمّی دانشگاه‌ها در دوره پس ‏از انقلاب اسلامی ایران (به‌طور مشخص در مقطع زمانی 1368-1384) و هم‌چنین ‏تحلیل و تبیین نسبت این رشد کمی با فرایند همبستگی ملی می‌باشد.‏نتیجه‌ آن که، نیروهای اجتماعی جدید برخاسته از فرایند آموزشی دانشگاه‌ها به ‏دلیل برخورداری از سطح بالای سواد و آموزش، رشد طبقه متوسط جدید، تقویت ‏فرهنگ جامعوی و ارتقا سطح مشارکت اجتماعی و سیاسی نسبت به مسایل ‏اجتماعی و سیاسی، دارای احساس هویت مشترک بوده و به واسطه امکان ‏خودآگاهی هویتی، ظرفیت‏های جدیدی برای ارتقا فرایند همبستگی ملی ایجاد می‏کنند.‏