تحلیل تاثیر جلوه‌های مکانی در هنرهای نمایشی آیین‌های عاشورایی در ایران

چندین قرن از واقعه عاشورا می‌گذرد؛ اما عاشورا و امام حسین(ع) به‌عنوان نمادهای هویت شیعه در متن زندگی مسلمانان و در باورهای پاک مردم جای دارد. مُحرم میراث عاشورا برای دوستداران و عاشقان اهل بیت و نقطه عطف انسانیت، آزادگی و مردانگی بوده و هر ساله میلیون‌ها انسان داغدار را برای عزاداری و ابراز احساسات گرد هم می‌آورد. کمرنگ‌شدن روزافزون نقش طبیعت و محیط طبیعی در مراسم سوگواری و هم‌چنین بی‌اطلاعاتی عزاداران از هویت و نماد این پدیده‌ها، این پژوهش را به سوی بررسی نمادهای سوگواری و ارتباط آنها با طبیعت در مناطق بوشهر و سیستان رهنمون ساخته است. این مطالعه با استفاده از متون ادبی، مقالات علمی، مطالعات میدانی و پرسش از محققان، مردم‌شناسان و افراد خبره در زمینه مذهبی، سعی دارد با استفاده از متغیرهای محیطی موثر در آیین سوگواری از قبیل آب و هوا، عارضه‌های طبیعی، پوشش منطقه، موقعیت منطقه و... با استفاده از روش‌ تحلیلی ـ توصیفی به بررسی درون‌مایه‌های جغرافیایی آیین‌های سوگواری در مناطق سیستان و بوشهر بپردازد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد ویژگی‌های خاص جغرافیایی و مکانی این دو منطقه منجر به پایداری در رفتارها و آیین‌های عاشورایی همراه با حفظ تمامیت سرزمینی و حراست از ارزش‌های مذهبی شده و این آمیختگی نیز سبب رشد ارزش‌های اسلامی و انسانی و هم‌چنین گسترش آن در پهنه‌های عقیدتی مجاور شده است