نقد و ارزیابی الگوی پلورالیسم قومی؛ با تکیه‌بر مبانی عقلی‌‌اسلامی

الگوهای مختلفی در مدیریت جوامع دارای تنوع قومی وجود دارد. یکی از این الگوها پلورالیسم قومی است. بنابر اصول این الگو داشته‌‌های فرهنگی کلیه اقوام اعم از هنجارها، ارزش‌‌ها، سنت‌ها و آداب‌ورسوم بهره‌‌ای از حقانیت داشته؛ ازاین‌رو باید در راستای آزادی، حفظ و حتی ترویج آن‌ها گام برداشت. ازآنجاکه بسترها و زمینه‌‌های فکری، اجتماعی و سیاسی در خلق بسیاری از نظریه‌‌ها و الگوهای علمی در حوزه علوم انسانی دخیل بوده بومی‌سازی آن‌ها نیازمند نقد و ارزیابی در بستر مبانی اندیشه‌‌ای جوامع است. بر این اساس سوال اصلی پژوهش این‌‌گونه بیان می‌‌شود که این الگو با توجه به مبانی فکری نظام ج.ا.ا که بر پایه عقلانیت و اسلامیت استوار است چگونه ارزیابی می‌‌شود؟ نتایج بررسی صورت گرفته که با روش کیفی و محصول انتقادی و استفاده از داده‌‌های برهانی و منابع اسلامی انجام پذیرفته چنین است که اصل «تنوع در جوامع» و ازجمله‌ی آن «تنوع قومی» به لحاظ هستی‌‌شناختی موردپذیرش «ادله عقلی» و «آموزه‌‌های اسلامی» بوده و به غیر از مواردی خاص نسبت به بسیاری از سنت‌‌های قومی رویکرد تقابلی ندارند؛ بنابراین مخالفتی با این سطحِ الگوی پلورالیسم قومی وجود ندارد؛ اما دیدگاه پلورالیستی زمینه ایجاد و تشدید تعصب‌‌های قومی در جوامع را فراهم می‌‌سازد که این امر با مبانی مذکور در تقابل است. عدم ارزش‌‌گذاری فرهنگ اقوام، تسلسل باطل اصالت تکثر، تفاوت نفی برتری‌جویی قومی در پلورالیسم با اسلام و تفاوت جامعه آرمانی اسلامی با جامعه آرمانی پلورالیستی قومی از دیگر قضایای تخالفی این دیدگاه با ادله عقلی و آموزه‌‌های اسلامی است.

Critique and Evaluation of the Pattern of Ethnic Pluralism; Relying on RationalIslamic Principles

There are different patterns in the management of ethnically diverse communities. One of these patterns is ethnic pluralism. According to the principles of this model, all ethnicities, with their cultural assets, including norms, values, traditions, and customs, benefit from the truth. Therefore, steps must be taken to preserve, and even promote them. According to the ideology of all kinds of governments and nationstates, this model can be defined as a constructive and destructive model. The main question of this research is: is this model in conflict with or compatible with the ideological foundations of the national security of the Islamic Republic of Iran? The results of the study are as follows: The principle of diversity in societies, including ethnic diversity, is accepted by reason and religion, and Islam, at this level, does not oppose ethnic pluralism. And, except in some special cases, there is no contrasting approach to many ethnic traditions. But a pluralistic view can lead to the formation, or strengthening, of ethnic prejudices, whereas ethnic prejudice has no rational or religious significance. Nonvaluation of ethnic culture, Vicious regrets of pluralism, Negation of ethnic superiority in pluralism with Islam, and Difference of Islamic idealistic society with ethnic pluralistic idealism are other opposing views of this view with rational and It is religious.