تحلیل محتوای مقایسه‌ای مولفه‌های هویت‌بخش ملی در کتاب‌های فارسی؛ دوره ابتدایی ایران و کتاب‌های دری صنف ابتدایی افغانستان

هدف کلی از این مقاله تحلیل محتوای مقایسه‌ای کتاب‌های درسی ادبیات فارسی دوره ابتدایی کشور ایران و کتاب‌های دری صنف ابتدایی کشور افغانستان برای تعیین جایگاه مولفه‌های هویت ملی در محتوای این کتاب‌ها است. در این پژوهش از روش پژوهش تحلیل محتوای تلفیقی (کمی و کیفی) با رویکرد مقایسه‌ای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش 6 کتاب فارسی پایه‌های اول تا ششم دوره ابتدایی در ایران در سال تحصیلی 1398-1399 و 6 کتاب دری صنف‌های اول تا ششم دوره ابتدایی در افغانستان در سال تحصیلی 1398-1399 است. برای تحلیل محتوای کمی از نرم‌افزار spss و برای تحلیل محتوای کیفی هم از بررسی مضامین کتب درسی و تعیین شاخص‌های هویت ملی در کتاب‌های جامعه آماری استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نخست توجه به مولفه‌های هویت‌بخش ملی در کتاب‌های درسی فارسی دوره ابتدایی ایران و کتاب‌های درسی دری صنف ابتدایی افغانستان کمتر از 50 درصد بوده و دوم، درصد فراوانی مولفه‌های هویت‌بخش در کتاب‌های فارسی دوره ابتدایی در ایران بیشتر از کتاب‌های دری دوره ابتدایی در افغانستان است.

Content Analysis of National Identity Components in Farsi Textbooks; Comparison of Persian Books in the Elementary School of Iran and Dari Books in the Elementary School of Afghanistan

The main purpose of this article is comparative content analysis of Persian textbooks in the elementary school of Iran and Dari textbooks in the elementary school of Afghanistan to determine the position of national identity components in the content of these textbooks. Research method of this article is the combined (quantitative and qualitative) content analysis method with a comparative approach. The statistical samples of the research are six Persian books of the first to sixth grades of elementary school in Iran and six Dari books of the first to sixth grades of elementary school in Afghanistan. SPSS software was used for quantitative content analysis and textbook themes were examined and national identity indicators were determined in statistical sample books for qualitative content analysis. Findings of research show that first of all, attention to the components of national identity in Iranian elementary school Persian textbooks and Afghan elementary school Dari textbooks is less than 50% and second, the frequency of identity components in elementary school Persian books in Iran is higher than in Dari elementary school books in Afghanistan.