ویژگی‌های شرق‌شناسانه نگاه لرد کرزن به ایران

بررسی متن‌های‌تاریخی نشان می‌دهد‌ که‌ در‌ دوران جدید، اشتیاق دولت‌های اروپایی به شناخت‌ شرق‌ ازجمله ایران افزایش یافته و هرکدام از آن‌ دولت‌ها‌ به شیوه‌های مختلف به دنبال رسیدن به‌ این‌ هدف‌ بسیار پر ارزش بودند. آثار و منابع مکتوب از جمله سفرنامه‌ها در این زمان، مهم‌ترین ابزار شناخت این دولت‌ها ازجمله انگلستان بود. بر همین اساس، کتاب‌ها و سفرنامه‌های متعددی در زمینه‌ی ممالک مشرق زمین به نگارش درآمد. یکی از مهم‌ترین این آثار مربوط به نوشته‌های لرد کرزن از جمله سفرنامه «ایران و قضیه ایران» است. جایگاه کرزن به دلیل کسب مناصب مهم در دولت بریتانیا که تا سمت وزیر امور خارجه این کشور نیز پیش رفت و هم‌چنین به دلیل تلاش وی برای اخذ امتیازات استعماری از ایران ازجمله انعقاد قرارداد 1907 و 1919، از اهمیت بالایی برخوردار است. سوال اساسی تحقیق این است که با مبنا قرار دادن نظریه شرق‌شناسی ادوارد سعید، نگاه لرد کرزن نسبت به ایران بر چه شاخصه‌هایی استوار است؟ فرضیه تحقیق بیانگر این امر است که فرادستانه بودن، دیگرسازی براساس مفاهیم ذات‌گرایانه، نگاه کل‌نگر و تعمیم دهنده، از شاخصه‌های حاکم بر دیدگاه لرد کرزن درباره ایران است.