بخش‏بندی مشتریان بانک صادرات ایران با استفاده از داده کاوی

امروزه یکی از چالش‎های بزرگ سازمان‎های مشتری محور، شناخت مشتریان، ایجاد تمایز بین گروه‏های مختلف مشتریان و رتبه‏بندی آنهاست. در گذشته تفکیک مشتریان به گروه‏های مختلف با رویکرد بخش‏بندی بر اساس نیاز مشتری صورت می‏گرفت. اما امروزه ارزش مشتری به عنوان عامل قابل اندازه‏گیری می‎تواند در بخش‎بندی مشتریان به کار رود. هدف اصلی این مقاله بخش‎بندی مشتریان بانک بر اساس عوامل موثر بر ارزش طول عمر مشتریان در حیطه بانکداری خرد است. در راستای این هدف اطلاعات تراکنشی و اطلاعات استفاده از خدمات بانکی مربوط به 30,000 مشتری بانک صادرات ایران در دوره زمانی یک ساله (از فروردین 89 تا فروردین 90) دریافت شد. مشتریان نمونه بر اساس تحلیل آر اف ام و از طریق اطلاعات تراکنشی (تاریخ آخرین تراکنش، تعداد تراکنش‏ها در بازه زمانی یک ساله و مانده حساب در انتهای این بازه زمانی) با استفاده از الگوریتم two step خوشه‎بندی شدند. سپس کشف الگوهای پنهان بین داده‏های استفاده از خدمات بانکداری و بخش‏های مختلف مشتریان با استفاده از الگوریتم c5.0 انجام گرفت. طبق نتایج به دست آمده، مشتریان به چهار بخش تفکیک شدند و ویژگی‎های هریک از بخش‎ها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از این پژوهش می‎تواند برای تدوین برنامه‎های بازاریابی و توسعه و پیشنهاد محصول و خدمات برای هر یک از گروه‎های مشتریان به کار رود.