نقش عوامل ژئوپلیتیکی طبیعی در تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران در مقابل تهدیدات نظامی آمریکا از مبداء سرزمینی عراق

بر اساس پژوهش‌های انجام شده عوامل ژئوپلیتیکی به 8 دسته (طبیعی، انسانی، اقتصادی، سیاسی داخلی، سیاسی خارجی، نظامی، فرهنگی و علم وفناوری) تقسیم می‌گردند. این مقاله فقط عامل ژئوپلیتیکی طبیعی را بررسی می‌نماید. این پژوهش به روش آمیخته (روش توصیفی تحلیلی و زمینه‌ای موردی) انجام گردیده و از نوع توسعه‌ای کاربردی می‌باشد، روش جمع‌آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه‌ای بوده و جامعه آماری 73 نفر، که با استفاده از روش‌های تحلیل خبرگی، تحلیل شده است. هدف از آن دستیابی به نقش عوامل ژئوپلیتیکی طبیعی در تدوین راهبرد دفاعی امنیتی ج.ا.ا. در مقابل تهدیدهای آمریکا از مبداء سرزمینی کشور عراق می‌باشد. در این تحقیق عراق تهدید یا دشمن ج.ا.ایران نیست، دشمن اصلی آمریکا می‌باشد که با استفاده از فضا و جغرافیای عراق، ج.ا.ایران را تهدید می‌کند. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که 13 عامل ژئوپلیتیکی طبیعی در قالب بسترهای قوت‌زا، فرصت‌آفرین، ضعف‌ساز و تهدیدزا دارای نقش موثری بر راهبرد دفاعی امنیتی ج.ا.ایران هستند، این عوامل به ترتیب اولویت عبارتند از: آب‌های آزاد، مجاورت با کشورهای خلیج فارس، موقعیت ارتباطی، کانون توجهات ژئوپلیتیکی، وسعت و شکل سرزمین، مرزهای آبی و زمینی، توپوگرافی، اقلیم کردستان عراق.