بررسی مولفه‌های تاب‌آوری اقتصادی مبتنی بر تجارب جهانی (مطالعه موردی: کشورهای منتخب)

تاب‌آوری اقتصادی یا مقاوم‌سازی اقتصاد ملی به‌عنوان مفهومی که در دهه‌های اخیر در ادبیات رایج اقتصادی جای خود را گشوده است، به‌عنوان یکی از ابعاد اصلی اقتصاد مقاومتی (که علاج مشکلات اقتصادی کشور است) موردتوجه حضرت امام خامنه‌ای(ره)نیز قرار گرفته است. به‌منظور مقاوم‌سازی اقتصاد ملی ج.ا.ا در برابر تکانه‌ها ضرورت دارد با به‌کارگیری ظرفیت‌های اقتصادی آسیب‌پذیری‌ها کاهش یافته و اقتصاد به سمت اهداف عالیه که همان پیشرفت و عدالت است حرکتی پرشتاب پیدا کند. یافتن مولفه‌های مفهوم تاب‌آوری می‌تواند برنامه ریزان اقتصادی کشور را در این راستا مساعدت نماید. اما ازآنجاکه در جامعه اقتصادی جهان تجربیات خوبی در زمینه مقاوم‌سازی اقتصاد وجود دارد یافتن این مولفه‌ها تنها نمی‌تواند با ابتنا بر ادبیات نظری اعتبار لازم را داشته باشد. بنابراین نگارنده تلاش دارد که با بررسی تجارب اقتصادی تعدادی از کشورها در برابر تکانه‌های اقتصادی (اعم از تکانه‌های تخاصمی ، و طبیعی) و همچنین در زمینه پیشرفت‌های اقتصادی ، مولفه‌های نظری تاب‌آوری را بر اساس این تجربیات پالایش نماید و به این سوال اصلی پاسخ دهد که: مهم‌ترین مولفه‌های تاب‌آوری اقتصادی بر اساس تجارب دیگر کشورها کدامند. این پژوهش از نوع توسعه‌ای کاربردی بوده و ازنظر روشی کاملاً کیفی و به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام گردیده است. جامعه آماری تعداد محدودی از خبرگان اقتصادی است که به روش هدفمند مورد مراجعه قرار گرفته و گردآوری داده‌ها با انجام مصاحبه تا حد اشباع نظری صورت گرفته است. از تحلیل کیفی مبانی نظری شش مولفه اصلی برای تاب‌آوری اقتصادی به دست آمد که پس از بررسی تجارب اقتصادی دیگر کشورها با روش خبرگی ، مولفه‌های اصلی تاب‌آوری اقتصادی در حوزه تحریم‌ها (ثبات اقتصاد کلان) ، بحران‌ها (افزایش  تولید ملی)، و پیشرفت‌های اقتصادی (چابک سازی دولت) تعیین شدند. بر همین اساس نیز پیشنهادهایی تنظیم و ارائه گردید.

Review of “Economic Resilience” Components based on Global Experiences (Case Study; Selected Countries)

“Economic Resilience” or national economy strengthening against the economic shocks as a concept that has opened its place in economic literature in recent decades, has been received the attention of Islamic Revolution Leader attention as one of the main dimensions of “Economic Resilience (that is the decisive cure of national economic woes).Utilizing the economic capacities to reduce the vulnerabilities is a necessity for strengthening the I.R of Iran national economy against the shocks, in order to accelerate its movement towards the national goals, i.e. development and justice.Seeking the components of resilience concept could assist national economy planners, but since there are useful experiences in the area of strengthening the economy, seeking the components of this concept cannot lonely provide validity enough in accordance with related literature.Thus the author attempts to refine the theoretical components of resilience by reviewing some of the countries experiences against the economic shocks (including deliberate and natural shocks) and also in economic developments, to find the answer to this question: “What are the major components of economic resilience based on other countries experiences?”The article is a kind of applieddevelopmental research, and methodically is completely qualitative that accomplished descriptiveanalytical.   Statistical society consists of few number of economic experts which is targeted deliberately and data gathering is done by interviews up to the theoretical saturation. Qualitative analyzing from the literature extracted six major components of economic resilience and after surveying with the expert method based on other countries experiences, these components founded in three fields i.e. a) in the fields of sanctions (macroeconomic stability), b) in the field of crisis (increasing national production), and c) in the field of economic developments (government agility). Finally some suggestions are offered according to the findings.