مثلث نا آرام: پوپولیسم، اسلام و جامعه مدنی در جهان عرب

سعدالدین ابراهیم ، جامعه شناسی نام آور مصری ، از جمله متفکرانی است که مطالعات خود را بر تحولات اجتماعی خاورمیانه عربی متمرکز کرده است . در مقاله حاضر ، وی با اشاره به مفهوم جامعه مدنی و پیوند آن با مفاهیمی چون دموکراسی ، آثار روند جهانی دموکراتیزاسیون را بر روابط دولت و جامعه در جهان عرب نشان می دهد . از دید وی ، در دهه های 1980 و 1990 میلادی ، مبارزه ای سه جانبه میان رژیمهای حاکم ، جنبشهای اسلام گرا و نهادهای جامعه مدنی برای کسب و حفظ قدرت در جریان بوده است و گاه ائتلافی دو جانبه علیه بازیگر سوم پدید آمده است . او در این زمینه نمونه های فلسطین ، الجزایر و مصر را مثال میزند ؛ اولی را نمونه ترس اسلام گرایان از دموکراسی میداند و دومی را مثالی برای ترس دولت از دموکراسی . وضعیت مصر ، از نظر او ، پیچیده تر است و این وضعیت را مثلث مقیم نام میگذارد. به رغم آنکه مدت زمانی از تالیف این مقاله می گذرد و خاورمیانه عربی در این مدت شاهد تحولات چشمگیری بوده است ، به نظر میرسد که دستاوردهای علمی مقاله همچنان آموزنده و در خور اعتنا باشد .