نگاه سه حکیم مسلمان به مسیله شر

مسیله شر یکی از مهمترین مسایل کلامی در ادیان و حوزه دین‌پژوهی است. اهمیت موضوع از آن جهت است که ناظر به اصل باورهای دینی یعنی اثبات وجود خدا و صفات اوست و به نحوی به آموزههای دینی جرح و نقد وارد می‌کند؛ اما در واقع این مسیله مشتمل بر شبهه ناسازگاری دو ایده یعنی وجود خدا و وجود شر در عالم است به طوری که می‌توان ادعا کرد گزاره‌های خدا وجود دارد، و شر وجود دارد، از نظر منطقی سازگار نیستند. مگر این‌که دست از اطلاق صفات خدا برداشت و به تقیید و تحدید صفات خدا قایل شد و برای جهان، دیدگاه دویالیستی یعنی دو خالق خیر و شر در نظر گرفت. در این راستا، راه حل?های سه حکیم مسلمان یعنی ابن‌سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا به عنوان بزرگ?ترین فیلسوفان اسلامی مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد. هر یک از این سه فیلسوف سهم عظیمی در پاسخ به شبهه داشته‌اند. از این?رو این مقاله در صدد بررسی این مسیله است که راه حلهای این سه فیلسوف چه اشتراکات و تفاوت?هایی دارد. نهایتا با توجه به مبنای فکری آن?ها به‌دست می?آید که عدمی بودن شر و مقصود بالعرض بودن آن، جز مولفه‌های بنیادین سه دیدگاه است.