>
Fa   |   Ar   |   En
   فلسفه عبادت انسان از منظر ابن‏ سینا   
   
نویسنده علی پور فاطمه
منبع حكمت سينوي - 1392 - دوره : 17 - شماره : 49 - صفحه:5 -22
چکیده    میل و گرایش انسان به عبادت، ناشی از نیاز او به معشوق حقیقی و همراه با شوقی درونی است. از سوی دیگر در متون دینی بر تکلیف بودن اعمال عبادی تصریح شده است. مسیله این است که بر اساس اندیشه‌ ابن‌سینا در مورد فلسفه و حقیقت عبادت، چه رابطه‌ای میان شوق به عبادت و تکلیف بودن آن وجود دارد. بر اساس مبانی فلسفی ابن‏سینا حقیقت عبادت، ادراک و شناخت خداوند است؛ به ‌گونه‌ای که تاملات فلسفی فی نفسه گونه‌ای عبادت به شمار می‌رود. ابن‌سینا در خصوص رابطه لذت و عبادت از نوعی مساوقت میان این دو سخن می?گوید. او لذت را مانند ادراک، دارای مراتب چهارگانه حسی، تخیلی، وهمی و عقلی می‌داند که کامل‌ترین آن ادراک عقلی است و لذت عقلی بر لذت حسی رجحان دارد؛ زیرا متلذذ عقلی بر متلذذ حسی رجحان دارد. اوج ادراک عقلی، مرتبه ادراک و معرفت حق‌تعالی است و التذاذ در این مرتبه با طاعت و عبودیت حق‌تعالی و تفکر در اوصاف الهی حاصل می‌شود. از نظر ابن‌سینا عبادت ذو مراتب است؛ بدین نحو که پوسته و صورت عبادت تکلیف است و مغز و لُب آن شوق و لذت عقلی است. برای کسانی که به لذات حسی و غیرعقلی اشتغال دارند و از لذات عقلی غافل هستند، تکلیف بودن عمل عبادی موجب مشقت است. در راهکاری که ابن‌سینا ارایه می‌دهد، تکلیف ساقط نیست و انسان با عمل به تکلیف عبادی از پوسته به مغز می‌رود و باید این لایه‌ها را رفت و تکرار کرد تا از لایه‌های سطحی عبادت به مغز و لُبّ آن رسید.
کلیدواژه فلسفه عبادت ,لذت عقلی ,تکلیف عبادی ,کمال انسان ,ابن‌سینا ,Philosophy Of Worship ,Rational Pleasure ,Devotional Obligation ,Perfection Of Man ,Ibn Sina ,فلسفه العباده ,اللذه العقلیه ,الفریضه العبادیه ,کمال الانسان ,ابن ‏سینا
آدرس دانشگاه پیام نور, گروه الهیات و معارف اسلامی, ایران
پست الکترونیکی nashriat@isuw.ac.ir
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved