مقایسه بحث تمایز وجود و ماهیت از منظر ابن سینا و سهروردی

در تاریخ فلسفه اسلامی فارابی و اب نسینا را مبدع بحث تمایز وجود از ماهیتدانست هاند. در فلسفه این دو فیلسوف تمایز وجود و ماهیت به عنوان مبنایی در اثباتواجب که غایت فلسفه اولی است به کار م یرود. از نظر اب نسینا این تمایز به لحاظاثباتی مبتنی بر تمایز امکان بالذات و وجوب بالغیر و آن نیز مبتنی بر تقسیم موجودبه واج بالوجود و ممک نالوجود است و بنابراین در واج بالوجود چنین تمایزی یافتنم یشود. از همین جاست که بحث عروض وجود بر ماهیت در ممکنات طرح م یشو د.شیخ با پی شبینی آنچه بعدها منتقدینش از جمله اب نرشد طرح کرد هاند گاه اینعروض را به لحاظ مفهومی در مقابل ذاتی در باب ایساغوجی دانسته است و گاه نیزرابطه وجود و ماهیت را از سنخ اضافه دانسته است. اما شیخ به لحاظ مصداقی (درخارج) وجود و ماهیت را متحد با هم دانسته است. تمایز وجود و ماهیت در حکمتاشراق مرتبط با تمایز واجب و ممکن و موثر در اثبات واج بتعالی طرح نشده اس ت.سهروردی به تصریح خود مشاییان را قایل به تمایز خارجی وجود و ماهیت دانست هو به آنها بدین دلیل اعتراض کرده است ولی آنچه از وجود مورد نظر اوست برخلافآنچه مدنظر حکمای مشای است مفهوم وجود است نه حقیقت وجود.