بررسی دیدگاه ابن‌سینا دربارۀ چگونگی ترکیب در اجسام مادّی برمبنای نظریۀ ماده- صورت‌گرایی

در این مقاله، دیدگاه ابن‌سینا دربارۀ ترکیب را ذیل نظریۀ ماده صورت‌گرایی بررسی کرده‌ایم. ابتدا نشان داده‌ایم مسئلۀ ترکیب حقیقی بنابر تعاریف موجود، درخصوص چگونگی حضور اجزای مادّی در ترکیب، دچار مشکلات منطقی و متافیزیکی است؛ سپس ایده‌ای جدید از ترکیب حقیقی را به‌دست داده‌ایم که با دیگر مبانی موردنظر شیخ‌الرئیس همخوانی ندارد و بنابراین، دیدگاهی خالی از اشکال در این حوزه موجود نیست. در بخش دوم، ازطریق بازسازی استدلالی از مرحوم سبزواری نشان داده‌ایم ترکیب انضمامی بدان سبب که در قیاس با ترکیب اتحادی، دچار اشکال منطقی نیست، پذیرفتنی‌تر است. براساس نتایج دو بخش پیشین، در بخش سوم، ترکیب حقیقی را برمبنای وضعیت اجزای مادّی و صوری بررسی کرده‌ایم. در این مرحله، شش گزینۀ محتمل و متفاوت دربارۀ وضعیت متافیزیکی ماده و صورت را به‌دست داده و توسط آن‌ها دو مسئله را بررسی کرده‌ایم: نخست، آنکه دیدگاه ابن‌سینا به کدام گزینه نزدیک‌تر است؛ دوم، آنکه کدام گزینه پذیرفتنی‌تر می‌نماید. نهایتاٌ در بخش چهارم، از زاویه‌ای دیگر نشان داده‌ایم تحلیل ترکیب ازمنظر ابن‌سینا ازطریق تحقق‌بخشی رابطۀ حلول یا تعلق نیز امکان‌پذیر است؛ اما این بیان ابن‌سینا هم نمی‌تواند پاسخی مناسب برای مسئلۀ ترکیب باشد؛ زیرا اطلاع‌بخش نیست و به‌نوعی این‌همان‌گویی محسوب می‌شود.

A Study of Avicenna’s View on How Composition in Material Objects Based on the Theory of Hylomorphism

In this article, we have examined and analyzed Avicenna’s view of composition in material objects under the theory of Hylomorphism. First, we showed that the issue of composition of material objects according to existing definitions has logical and metaphysical problems regarding the presence of material components in the composition. Then, we proposed a new idea of true composition, but this new idea is not corresponding with Avicenna’s other principles, so it would be flawed in this view. In the second step, by reconstructing Sabzevari’s argument, we have shown that the concrete composition (considered by Avicenna) is more acceptable because it does not face any logical problems compared to the union composition. In the third step, we examined the true composition based on the condition of the material components and the formal components. At this stage, six possible and different options were presented about the metaphysical condition of matter and form, and we answered two issues with their design: A) which option is closer to Avicenna’s view? B) Which option is more acceptable? Finally, in forth section, we showed from another angle that the analysis of composition from Avicenna’s point of view is not also possible through instantiation of the relation of solution or belonging. But this Avicenna’ statement can’t be an answer to the issue of composition because it is not informative and is a kind of similarity.