انگاره‎سازی معلم ثانی دربارۀ نبوت

حکیم فارابی، فیلسوفی است که با رویکرد فلسفی برای اولین بار، با تفسیر عقلانی وحی، نبوت را از شکل مسئله‌ای صرفاً کلامی خارج کرد و درشمار مباحث فلسفی قرار داد. او با استفاده از روش استدلالی برهانی، کلیاتی را دربارۀ جایگاه پیامبری، چگونگی ارتباط‌یافتن پیامبر با عالم غیب و ویژگی‎های پیامبر اثبات کرد. وی برای بیان قوانین کلی نبوت، به ورود به جزئیات نیازی نداشته و برای بیان نظرهای خود، لزوماً از واژگان شناخته‌شدۀ دینی استفاده نکرده است؛ بلکه اسمی را جانشین آن‌ها کرده و به انگاره‌سازی روی آورده است. سوال موردنظر در این پژوهش، آن است که نبوت در آثار معلم ثانی، چگونه مطرح شده و او چگونه دربارۀ این مسئله انگاره‎سازی کرده است؛ درضمن، این انگارۀ جدید با نبی چه نسبتی دارد و به عبارت دیگر، وی چه تصویری از نبی در فلسفه‌اش ترسیم کرده است. یکی از نتایج پژوهش حاضر، پس‌از اثبات ادعای مطرح‌نشدن مبحثی مستقل تحت عنوان نبوت و همچنین به‌کارنرفتن لفظ «نبی» (مگر در اولین مرحله از فرایند شکل‌گیری انگاره)، با استفاده از تبیینی که فارابی دربارۀ وحی انجام داده، این است که وی از رئیس اول به‌عنوان گیرندۀ وحی یاد کرده و با بهره‌گیری از وجه اشتراک موجود میان تعریف‌های صورت‌گرفته دربارۀ رئیس اول و نبی، ذهن مخاطب خود را به‌سوی موضوع نبوت سوق داده است. در تفکر او، رئیس اول در مدینۀ فاضله و با قید علی‌الاطلاق، مطابق با نبی است. درضمن تصریح به این‌همانیِ فیلسوف علی‌الاطلاق و رئیس اول، این‌همانیِ نبی و فیلسوف نیز تایید می‌شود و چالش پیش‌آمده دربارۀ پایین‌آوردن مقام نبی نسبت‏ به مقام فیلسوف در تفکر فارابی ازبین می‌رود.

Farabi’s Imagination about Prophecy

Farabi is a philosopher who, for the first time, by taking a rational interpretation of revelation, took prophecy out of the form of a purely theological issue and included it in philosophical discussions. He, by using the argumentative method, proved generalities about the position of the Prophet, how he related to the unseen world and the characteristics of the Prophet. He did not need to go into detail to express the general laws of prophecy, and necessary did not use wellknown religious words to express his views; Rather he substituted a noun for them and constructed  imagination. The question in this study is how prophecy is presented in Farabi’s works and also what does this new image have to do with the prophecy? In other words, what image did he present of the prophet and prophecy in his philosophy? One of the results of this study after proving the claim that there is no independent subject under the title of prophecy and also not using the word of  &Prophet& (except in the first process of forming image) as well as by using Farabi’s explanation of relevant, is that Farabi mentions the first chief as the recipient of revelation and taking advantage of commonalities between the definitions made of the first chief and prophet, directs the mind of the audience towards the subject of prophecy. According to his view, the first chief in the utopia corresponds to the Prophet with the condition of absolutely and the similarity between the Prophet and the first chief is confirmed and the challenge of lowering the state of Prophet to that of philosopher disappears in Farabi’s view.