مقایسه نظریه دولت در فلسفه سیاسی سنت اوگوستن و ابن سینا

سنت اوگوستن متکلم و فیلسوف مسیحی و ابوعلی سینا فیلسوف و الهی‌دان مسلمان هر دو از شخصیت‌های شاخص و تاثیرگذار در فلسفه و الهیات هستند. «نظریه دولت» که یکی از مباحث کلیدی در حوزه‌ اندیشه‌ سیاسی است، در آراء و اندیشه‌های این دو فیلسوف بزرگ از حیث منشا و ماهیت دولت و رابطه‌ آن با سه وجه مفهومی و کارکردی و ساختاری مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. مسئله‌ پژوهشی مطرح‌شده این است که نظریه‌ دولت در فلسفه‌ سیاسی سنت اوگوستن و ابن‌سینا را چگونه می‌توان از حیث منشا و ماهیت مفهوم‌بندی و مقایسه کرد؟ با این فرضیه که در نظریه‌ اوگوستن دولت، از گناه نخستین و سرشت طغیانگر انسان ناشی شده و با ماهیتی عرفی تنها کارکرد آن حفظ امنیت و صلح در جامعه است؛ درحالی‌که در نظریه‌ ابن‌سینا دولت از فطرت الهی و طبع مدنی انسان برخاسته و با سرشتی دینی برای هدایت جامعه به‌سوی سعادت این‌جهانی و رستگاری آن‌جهانی به وجهی ایده‌آلی ساخته می‌شود. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که نقطه‌ عزیمت هر یک از این‌دو درباره‌ سرشت انسان منطقاً ماهیت دولت را از لحاظ ماهیت دینی یا عرفی و وجوه ساختاری و کارکردی تعیین می‌کند؛ ازاین‌رو، دولت در نظر اوگوستن از رویکردی مکانیکی و ابزارگونه و در آراء سیاسی ابن‌سینا از رویکردی ارگانیکی و اندام‌وار در عرصه‌ مفهومی برخوردار است. ضمن اینکه نظریه‌ اوگوستن با نگرشی واقع‌گرا و نظریه‌ ابن‌سینا با رویکردی آرمان‌گرا پیوند می‌یابد. این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی و شیوه جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها به‌صورت اسنادی(کتابخانه‌ای) بهره برده است.

comparison of state theory in the Political philosophy of St. Augustine and Avicenna

St. Augustine, a Christian philosopher and prolocutor, and Avicenna, a Muslim philosopher and theologian, are both prominent personalties in philosophy and theology. “state Theory” is one of the key issues in political thought. Therefore, in this paper, it is studied and compared from the viewpoint of the two philosophers in terms of the origin and nature of the government and its relation with conceptual, functional, and structural perspectives. Thus, the research question is: How can we conceptualize and compare Government Theory in Avicenna and St. Augustine’s political philosophy in terms of the origin and nature (of the government)? To examine thequestion, it is hypothesized that in Augustine’s viewpoint, the government is rooted in the human beings’ “first sin” and rebellious nature, and having a customary nature, its only function is maintaining security and peace in society. However, in Avicenna’s theory, the government is originated in a divine and civilnature of human beings, and being religious in nature, its function is leading society towards the prosperity of this world and the salvation of the other world in an ideal way. The findings indicate that the starting point of each of the philosophers on human being’s nature determines the nature of the government in terms of the customary or religious nature and functional or structural perspectives. Therefore, in Augustine’s viewpoint, the government has an instrumental and mechanical approach; while, in Avicenna’s political viewpoint, the government has an organic approach from the conceptual perspective. Furthermore, Augustine’s theory is related to a realistic attitude, while, Avicenna’s theory is related to an idealistic approach. This research has used the descriptiveanalytical method and the method of collecting information and data in the form of documents (libraries).