ترابط انشراح صدر، عرفان و هنر در اندیشه ابن سینا و ملاصدرا

شرح صدر، حلقه‌ واسطه برای تنظیم نحوه‌ ارتباط فرد با دیگران است که از بینش معرفتی و مقام عرفانی وی تاثیر می پذیرد. تبیین انشراح صدر، جایگاه صدر در قوای انسانی، مبادی معرفتی انشراح صدر و ارتباط مراتب آن با مقامات عرفانی از منظر ابن‌سینا و ملاصدرا و نیز بررسی نقش انشراح صدر در توسعه‌ هنر و برعکس، نقش هنر در توسعه‌ عشق عفیف و انشراح صدر از مسائل محوری این پژوهش است. بنا به نظر هر دو حکیم شهیر، صدر همان قوه متخیله است و شرح صدر مراتبی دارد و مرتبه ابتدایی آن با زدودن کینه‌ها آغاز می‌شود. نازل‌ترین سطح شرح صدر و گشاده‌رویی با خلق، مربوط به برخی مقامات میانی سلوک شامل عزلت و سکر و حزن است و مرتبه‌ کمال آن، در انتهای سفر سوم و شهود حق در خلق است که ابن‌سینا از آن به «سعه‌ قوه» و ملاصدرا به «شرح صدر» تعبیر می‌کند. ملاصدرا، کمال شرح صدر را لازمه‌ دستگیری از خلق در سفر چهارم معرفی می کند. بنا بر نظر هر دو فیلسوف، آموختن علم و هنر، از عوامل اعدادی برای ظرافت طبع و بروز عشق عفیف است و عشق عفیف معبری برای عشق حقیقی و منشا تلطیف نفس است. بنبر حکمت متعالیه، عشق عفیف، منشا انشراح صدر استاد و تسهیل تعلیم علم و هنر است.

Communication between breast expansion (Inshirah), Mysticism and Art in the thought of Avicenna and Mulla Sadra

Expansion of breast (Inshirah) is an intermediary for regulating how to communicate with the people. It is influenced by epistemological insights and mystical authorities. Explanation of Inshirah, relationship between breast at Perceptual powers and Epistemological principles of Inshirah and its relationship with mystical authorities focusing on the views of Avicenna and Mulla Sadra are the main questions of this research. Examining the role of Inshirah in the development of art and vice versa, the role of art in the development of chaste love and Inshirah are other questions of this research. According to both sages, breast is imaginative. Inshirah has a hierarchy and its initial stage begins with the removal of grudges and reaches the lowest level of Inshirah is related to some middle stage including solitude, Intoxication and sorrow and its final stage is at the end of the third journey and the intuition of the truth in the people that Avicenna interprets it as the breadth of power and Mulla Sadra as Inshirah. Sadr alDin introduces the perfection of Inshirah as a necessity for arresting the people on the fourth journey.According to both philosophers, learning the sciences and arts is one of the factors for the delicacy of nature and the expression of chaste love, and chaste love is the path to true love and the source of the refinement of the soul. According to transcendent wisdom, chaste love is the source of Inshirah and facilitates the teaching of sciences and arts.