تبیین مفهوم زیبایی در اندیشه ابن‌سینا با تکیه بر لذت‌شناسی

ابن‌سینا مسئلۀ لذت را عمیق‌تر و گسترده‌تر از زیبایی بیان کرده است. او در برخی از مهمترین تالیفاتش تلاش کرده تصویر روشنی از موضوع لذت ارائه دهد. عباراتی که ابن‌سینا در کتاب‌های مختلفش در مورد لذت آورده اگر چه از جهاتی مشترک‌اند اما در هر کدام می‌توان جزئیاتی یافت که نقش مهمی در تبیین مفهوم کلی لذت دارند. یکی از مسائلی که او در تبیین مسئله لذت به آن پرداخته است زیبایی است. عبارات ابن‌سینا نشان دهندۀ رابطۀ عمیق میان لذت و زیبایی است. موضوعی که در پژوهش‌های زیبایی‌شناسانه در اندیشه ابن‌سینا به آن چندان توجهی نشده و در بسیاری از آنها صرفا به تبیین عبارات ابن‌سینا در مورد جمال کفایت شده است. به نظر می رسد اگر موضوع زیبایی را در فرآیند لذت‌شناسی ابن‌سینا قرار دهیم امکان تبیین جدیدی از زیبایی‌شناسی ابن‌سینا خواهیم داشت. از همین رو در این پژوهش به جایگاه زیبایی در موضوع لذت و تبیین چگونگی ارتباط زیبایی و لذت پرداخته شده است. یافته‌های این پژوهش که به روش توصیفیتحلیلی انجام شده است نشان می‌دهد؛ بر اساس لذت‌شناسی ابن‌سینا، زیبایی یا همان جمال در حقیقت کمال و خیر قوۀ مدرکه باصره یا سامعه است. به عبارت دیگر می‌توان گفت که زیبایی ملائم این دو قوه می‌باشد.

Explanation Beauty in the Avicenna’s thought Based on Pleasure Studies

Avicenna’s Pleasureology texts are broader and deeper than concept of beauty and generally Aesthetics. In some of his most important works, he has tried to present an exact view of the pleasure. Although the concept of most of these texts are the same, there are some individual descriptions that are very important for making good understanding of pleasure in his thought. One of the concepts that he has mentioned in his texts of pleasure is beauty. In deed he has established a deep connection between pleasure and beauty. This issue has not been given much attention in researches of aesthetics in Avicenna’s thought, and in many of them, the meaning and explaining of Avicenna’s texts about beauty have been sufficed. It seems that if we analyze the beauty in the process of perception of pleasure in the thought of Avicenna, we will have the opportunity to present a new aspect of Avicenna’s aesthetics. Therefore, in this study, the position of beauty in the pleasure and how beauty and pleasure are related has been discussed. The findings of this research, which has been done by descriptiveanalytical method, show that according the Avicenna’s pleasureology, the beauty or &Jamal& is the perfection of the perfection of a perceptive faculty or ”Molaem” in the Sight and hearing.