جایگاه زن در نظام اجتماعی و خانواده از نگاه فارابی،ابن سینا و خواجه نصیر

توجه به حکمت عملی در آثار فارابی، ابن‌سینا وخواجه نصیر جایگاه ویژه‌ای دارد. تدبیر منزل بر نظام خانواده و جایگاه زن و مرد و نقش آنها در اداره منزل است. این سه فیلسوف مشترکاتی در مبانی و مسائل مطرح در این حوزه دارند، ولی اختلافات قابل توجهی نیز در آرای آنان درباره خانواده و به‌ویژه زن وجود دارد. فارابی به تاسی از حکمای یونان انسان را مدنی بالطبع می‌داند و با نگاهی انسان‌مدار و فضیلت محور و تقریباً فارغ از جنسیت به شخصیت زن می‌پردازد. ابن‌سینا و خواجه نصیر بیشتر با نگرش کارکردگرایانه به نقش زن و مرد در نظام خانواده توجه دارند. البته خواجه با نگاه جنسیتی و کمتر انسان‌مدارانه به زن می‌نگرد و او را تابعی از مرد تلقی می‌کند که وظیفه اصلی او مادری و همسری است و بر خلاف فارابی اصولاً زن را پدیده‌ای مستور در خانه تعریف می‌کند که خروج وی از خانه و حضور اجتماعی او توالی فاسده دربر دارد. ضمن بررسی آرای این سه فیلسوف، به اشتراکات و افتراقات آنها درباره زن و تدبیر منزل اشاره می‌شود.

Place of Woman in Social System and Family from the Point of View of Farabi, Avicenna and Khajeh Nasir

Attention to practical philosophy is of a special place in the works of Farabi, Avicenna and Khajeh Nasir. The home management is concerned with family system and the place and roles of woman and man in home management. These three philosophers have common points as regards the principles and issues discussed in this area, but there are also considerable difference in their ideas regarding family and particularly woman. Drawing upon Greek philosophers, Farabi considers man an essentially civil entity and approaches the personality of woman with a humanist and virtuecentered perspective regardless of her gender. Avicenna and Khajeh Nasir have more functionalist view and insist mostly on the role of woman and man in family system. Of course, Khajeh has a more genderrelated and less humanistic notion of woman and considers her as the servant of man whose main task is being a mother and a wife. Contrary to Farabi, he defines woman as phenomenon who should stay hidden at home and her exit from home and being in the society can result in undesirable consequences. The current essay assays the ideas of these three philosophers as well as their commonalities and differences as regards woman and home management.