فرضیه‌ها در دعوت از امام رضا(ع) به مرو

موقعیت پیش آمده برای امام علی بن موسی‏الرضا(ع) در مقایسه با دیگر امامان از ویژگی خاصی برخوردار است؛ زیرا در میان این خاندان بعد از امام علی(ع) تنها برای آن حضرت بود که شرایط ورود به دستگاه خلافت پیش آمد، همین عامل بود که هم موقعیت آن حضرت را ممتاز کرد و هم پرسش‌‌های بسیاری را سبب شد. یکی از این پرسش‌ها این است که آیا عامل دعوت آن حضرت به ایران، شخص مامون بود یا فضل بن سهل؟ و در هر دو صورت، آیا هدف آنها از این اقدام، خدمت به دین و تقویت فرهنگ شیعی بود، یا اقدام آنها نقشه‌ای مزورانه به شمار می‌آمد که هر یک برای رسیدن به مقاصد خود، آن را طراحی کردند و به اجرا گذاشتند؟با توجه به فرضیه‌های متفاوت که در این‌باره وجود دارد، این پژوهش بر آن است، نخست فرضیه‌های موجود را مطرح و با ذکر دلایل تبیین نماید، سپس آنچه نقدپذیر است نقد کند و این احتمال را که آمدن امام رضا(ع) به مرو با دعوت شخص مامون بوده و وی اهداف سیاسی در سر داشته است، با ذکر دلایل محکم و قراین تاریخی اثبات نماید.