استشهادات قـرآنی و حدیثـی در کتاب «العین»

نخستین مباحث زبان‌شناسی زبان عربی با انگیزه شناخت واژگان قرآن کریم آغاز گردیده و عامل اصلی در پیدایش لغت‏نامه‏های عربی، ضرورت فهم قـرآن کریم و حدیث با انگیزه خدمت به اسلام بوده است. بررسی آماری و تحلیلی این پژوهش نشان می‏دهد، خلیل بن احمد از مجموع ?732 مواد لغوی موجود در کتاب خود، به بیش از ?79 آیه در یکصد سوره استشهاد نموده است. فراهیدی در این کتاب علاوه بر قرآن کریم به بیش از ?70حدیث به ویژه احادیث نبوی، استناد نموده است. این احادیث با مضامین گوناگونی چون؛ احکام فردی، فقه و حدود الهی، سنّتِ پیامبر?، توصیه‏های اخلاقی، تفسیر آیات قرآن کریم و وقایع تاریخی آمده است. تفسیر واژه‏های قرآنی، توجه به قرایت‏های گوناگون قرآن و اختلاف لهجه‏ها و روایت احادیث گوناگون، نشان می‏دهد که خلیل بن احمد، دانشمندی آشنا به علوم قرآنی و به حدیث بوده و توانسته است پیوندی محکم میان قرآن کریم، احادیث و علم زبان‏شناسی عربی برقرار نماید.