واکاوی مسئلۀ جواز خدعه و دروغ در جنگ رسانه‌ای

رسانه ابزار مهم جنگ روانی است که با شگردهای متنوع می‌تواند بر افکار، احساسات و رفتار افراد جامعه تاثیر بگذارد؛ ازاین ‌رو  نظام سلطه در رسانه‌های خود به طور گسترده از نشر اخبار خلاف واقع و دروغ برای فریب مخاطب و تحمیل اراده و اهداف خویش استفاده می‌کند. اینک این پرسش مطرح می ‌شود که آیا رسانۀ تراز اسلامی نیز می‌تواند در جنگ رسانه‌ای خود، در وقت ضرورت از این حربه استفاده کند و در نگاهی کلّی‌تر، آیا مصلحت‌گرایی سیاسی برای رسیدن به اهداف مقدس می‌تواند مجوّزی برای نادیده گرفتن بخشی از اصول و ضوابط اخلاقی و شرعی باشد؟ پژوهش حاضر که به روش کتابخانه‌ای و شیوۀ توصیفی _ تحلیلی سامان یافته، به بررسی ادلۀ ادعایی و احتمالی این تجویز می‌پردازد. اتهام سرقت توسط یوسف(ع)به برادرش در قرآن، روایات دال بر جواز خدعه در جنگ، روایات دال بر جواز بهتان و سبّ منحرفان، قانون «اهمّ و مهم» و مسئلۀ حفظ نظام و همچنین آیات دال بر اِعداد قوّه، ارعاب دشمن و مقابله به مثل، دلایل عمدۀ مدعای یادشده است. نتیجۀ پژوهش نشان می‌دهد که هیچ‌یک از ادلۀ پیش ‌گفته نمی‌تواند دروغ و فریب را در جنگ رسانه‌ای تجویز کند و جواز خدعه فقط به جنگ نظامی و تبلیغات مربوط به آن منحصر است.

deception and lies permissibility analysis in media war

the media is an important tool of psychological war which can influence thoughts, feelings and behavior in the society with various methods. therefore, the domination system in its media widely uses false news and lies to deceive the audience and impose its will and goals. now, there is a question: can the islamic media also use this tactic in the media war when necessary? in general, can political expediency in order to reach sacred goals be a license to ignore part of moral and religious principles and rules? this research, which is organized in a library and descriptive-analytical method, investigates the alleged and possible evidence of this authorization. the theft accusation of theft by yusuf (a.s.) to his brother in the qur’an, indicating the permissibility of deception in war, the &important and more important& law and the issue of maintaining the government, as well as verses indicating providing forces, intimidation of the enemy and confrontation are the same as the main reasons of the aforementioned claim. the results show that none of the aforementioned evidence can prescribe lies and deception in the media war, and the permissibility of deception is only limited to military war and related propaganda.