بررسی فخریات امام علی (ع) در نهج‌البلاغه باتکیه‌ بر مسئله فضای صدور

پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چرا  امام علی(ع) با وجود ذم و نکوهش خودستایی، گاهی در نهج البلاغه از خود تعریف و تمجید کرده است. در این پژوهش که با رویکرد توصیفی تحلیلی و روش گردآوری کتابخانه‌ای انجام پذیرفته، با بررسی و تحلیل فضای فکری، اجتماعی و سیاسی جامعۀ زمان صدور سخنان یادشده، این نتیجه به دست آمده است که این سخنان، نه‌تنها مصداق خودستایی مذموم نیست، بلکه ضرورتی ناگزیر بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که یکی از راه‌های آشکار پاسخ به این پرسش، بررسی فضای صدور سخنان امام(ع) است. اوضاع فکری و اعتقادی خاص جامعۀ اسلامی که از سویی، ناشی از منع نقل حدیث و محدودیت اهل‌‌بیت(ع) پس از وفات پیامبر اکرم(ص) است و از سوی دیگر، براثر تبلیغات شدید مخالفان و دشمنان علیه اهل‌بیت(ع) و به ویژه علیه شخص امام علی(ع) پدید آمده است، ضرورت معرفی خود، اهل‌‌بیت(ع)، گوشزد کردن هدایتگری آنان، اشاره به رابطۀ نزدیک خود با پیامبر اکرم(ص)،  نیز دفاع از خویش در برابر هجمه‌های شدید معاویه و برای نمونه اشاره به علم و دانایی خویشتن را به وجود آورده است. همچنین ذکر شجاعت و پیشینۀ حضور در جنگ‌ برای انگیزه‌بخشی به سپاهیان و تضعیف روحیۀ دشمن از دیگر مسائلی است که گفتن چنین سخنانی را ضرورت بخشیده است.

examining imam ali’s (a.s.) self-praise in nahj al-balagha based on issuing space

the main issue of this research is that why did imam ali (a.s.) sometimes praise himself in nahj al-balagha, despite the stigma of self-praise? in this research, which was carried out with a descriptive-analytical approach and library method, by examining and analyzing the society intellectual, social and political atmosphere at the time of issuing these words, it has been concluded that these sentences are not only an example of reprehensible self-praise, but an inevitable necessity.the research findings show that one way to answer this question is to examine the issuing space. the islamic society intellectual and religious situation, caused by the prohibition of narrating traditions and the household of the prophet’s restriction after prophet passed away, and on the other hand, opponents’ strong propaganda against prophet’s household, especially imam ali (a.s.), he had to introduce himself and prophet’s household, their guidance, his close relationship with the prophet, as well as defending himself against muawiya’s fierce attacks and referring to his knowledge and wisdom. also, mention to bravery and participation in wars, to motivate the troops and weaken the enemies’ morale, is one of the other issues that made it necessary to say these words.