راهکارهای حل تعارض ظاهری در مبانی جزا (نیّت و عمل) با تکیه بر متون دینی

جزای عمل و عوامل تاثیرگذار بر آن، از جمله مسائل مهمی است که در متون دینی به طرق مختلف یادآور شده است. با بررسی مجموعۀ آیات و روایات پیرامون موضوع جزای عمل می توان رضایت و عمل را دو عنصر تاثیرگذار بر محاسبۀ جزای عمل فرد دانست؛ بدین معنا که در آموزه های اسلامی جزای فرد گاه بر مبنای رضایت و گاه بر مبنای عملکرد فرد ارزش‌گذاری می شود. از این رو، خواننده در نگاهی ابتدایی متوهم تعارض در مبحث مذکور می گردد. بنابراین، در پژوهش حاضر سعی برآن است که با روش توصیفی _ تحلیلی به ارائه راهکارهایی در جهت رفع تعارض بدوی و غیر مستقر در این مجموعه بپردازد و بدین طریق، به فلسفه هم سویی جزای عامل و راضی نزدیک شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که با شفاف سازی مفهوم رضایت، توجه به کاربرد علوم ادبی، تفکیک حوزه اخلاق از فقه و تمییز اصول دین از فروع، به خوبی می توان تعارض را رفع کرد. و بدین ترتیب، هر دو عنصر رضایت و عمل را در محاسبۀ جزای عمل صحیح، موثر و هم سو دانست.