آموزۀ استکمال رزق با تاکید بر تحلیل حدیث «لا تموتُ نفسٌ حتى تستکملَ رزقَها»

بر اساس مبانی اسلامی، روزی، یکی از مقدراتی است که هر فرد سهم، مشخصی از آن دارد و تا قبل از فرارسیدن مرگ به‌صورت کامل در اختیار او قرار می‌گیرد. این قاعده در روایت «لا تموتُ نفسٌ حتى تستکملَ رزقَها» خودنمایی کرده که زمینۀ نظریه‌پردازی پژوهشگران را فراهم نموده است. با این حال، هیچ یک از رویکردهای رایج، تحلیل جامعی از آموزۀ استکمال رزق و حدیث یادشده ارائه نکرده‌اند. بدین‌رو پژوهش حاضر با روش تحلیل متن مطابق با اصول و قواعد دانش فقه‌الحدیث در سه بخش: معناشناسی مفردات، مستندات روایی؛ شامل گونه‌ها، مصادر و سبب صدور روایت و در نهایت، تبیین مولفه‌های استکمال رزق به بازشناسی و تقریر این آموزه می‌پردازد. بدین منظور با استناد به آیات و روایات، مفهوم استکمال رزق، گستره و نسبت آن با تقوا و تلاش انسان را مورد بحث قرار می‌دهد و با تشکیل خانوادۀ حدیث، شروط مبناییِ دریافت کامل روزی را مطرح می‌کند. در بحث از گسترۀ رزق، با بیان اقسام و امکان قبض و بسط آن، مقید بودن کسب کامل روزی را یادآور می‌شود و در مرحلۀ بعد نشان می‌دهد تقوا و توکل بر خدا، دو عامل کلیدی برای پرهیز از تکاثرطلبی، تلاش افراطی و انحراف در مسیر تکمیل روزی است.