هم پایداری و ثبات سیستمها

اگر تعادل در سیستمهای اجتماعی را توزیع بهینه منابع سیستم میان بازیگران و اعضای نظام بدانیم به گونه ای که اکثر آنها ضمن پذیرش جایگاه خویش برای تداوم کارکرد و بازده بهتر سیستم فعالیت کنند در چنین نظامی ثبات طبیعتا عبارت است از عدم وقوع مستمر و مکرر حوادث رفتارها و تحریکاتی که می توانند کارکرد یاد شده را مورد تردید قرار دهند. با پیدایش روز افزون سیستمهای بی ثبات کننده در قرن بیست و یکم ثبات نظامهای اجتماعی همواره در خطر نابودی است. به طوری که آنها گاهی اوقات برای گریز از شوک و تزلزل نیازمند بازسازی و تغییر هستند. در اینجا چند سوال مطرح می شود: آیا همه سیستمهای انسانی ثبات خود را در تغییر می یابند؟ آیا تغییر و اصلاحات تمام قسمتهای یک سیستم اجتماعی را متزلزل می سازد؟ آیا می توان چنان که ژ. شوالیه گفته این سیستمها را به تک ثباتی و دو ثباتی و یا به قول آشبای به چند ثباتی تقسیم کرد؟ به نظر ژ. شوالیه نظامهای تک ثباتی که تنها بر ثبات ساختاری تاکید دارند، زمینه های پذیرش اصلاحات را دارا هستند، چرا که ثبات خود را در بر هم زدن موقت سکون عناصر درونی می یابند، در حالی که نظامهای دوثباتی از قابلیت تغییر پذیری کمتری برخوردار هستند و در مقابل تغییر مقاومت می کنند اما این امکان نیز وجود دارد که رهبریت سیستم برخی از زیر سیستمهای خود را در معرض تغییر قرار دهد و در برخی دیگر به حفظ وضعیت موجود بپردازد. دنبال کردن تحقیق درباره این گونه مقولات نویسنده را به فرضیه ای رسانده است که عنوان آن ثبات در بحران است. بر این اساس محاصره یک سیستم اجتماعی توسط سازمان های بی ثبات کنند و قطع نسبی ارتباطات آن با محیط موجب داغ شدن و پیدایش فشای بحرانی در دورن آن می گردد. در چنین فضایی فقط عناصری که از بحران ارتزاق می کنند می توانند با حفظ این وضعیت و ارتزاق از عدم کارکرد نظام ثبات خود را حفظ کنند. البته در صورتی که منابع سیستم حداقل به صورت محدود استمرار یابد.