استفاده از تحلیل پوششی داده ها (Dea) در ارزیابی کار این نیروگاههای حرارتی تولید برق کشور

نیروگاههای تولید برق هر کشور را می توان یکی از مهمترین عوامل و ضرورتها در رشد و توسعه آن کشور قلمداد کرد . از طف دیگر بودجه ای که برای احداث و راه اندازی هر نیروگاه جدید - به دلیل ارزبری بالا و سرمایه بر بودن صنعت برق - لازم است ، در صورت استفاده بهینه از منابع موجود می تواند صرف فرصتهای دیگری گردد که با کمبود نقدینگی مواجهند لذا سوال اساسی این است که آیا با ظرفیت فعالی نیروگاههای کشور - در صورت استفاده بهینه - میتوان برق بیشتری تولید کرد . یکی از راههای پاسخ به این سوال شناخت وضعیت فعلی نیروگاهها از نقطه نظر کارآیی است . به همین منظور در این مقاله وضعیت کارآیی نیروگاههای حرارتی کشور که بیش از 90 درصد برق کشور را تولید می کنند ، مورد بررسی قرار می گیرد . روش مورد استفاده برای این کر تحلیل پوششی داده ها می باشد که روشی ناپارامتری در حیطه برنامه ریزی ریاضی می باشد و جدیدترین روش ارزیابی کارآیی محسوب می گردد . نتایج حاصل نشان می دهند که متوسط کارآیی نیروگاههای حرارتی کشور تحت فرض بازده ثابت به مقیاس 64 درصد و تحت فرض بازده متغیر به مقیاس 78 درصد می باشد ؛ به عبارتی دیگر با همین وضعیت فعلی و با استفاده بهینه از امکانات در حالت اول می توان 36 درصد و در حالت دوم 22 درصد تولید برق را در کشور بهبود بخشید از طرف دیگر با دسته بندی نیروگاهها ، نیروگاههای سیکل ترکیبی ( س . ت (از نظر کارآیی معمولا رتبه های بالا و نیروگاههای گازی رتبه های پایین را کسب کردند . یکی از عمده ترین دلایل این موضوع نیز پایین بودن تولید خروجی نیروگاههای گازی در مقایسه با نیروگاههای دیگر است . علت اینکه از نیروگاههای گازی در بار پیک استفاده می شود به بالا بودن قیمت تمام شده برق تولیدی در نیروگاههای گازی و امکان ورود و خروج سریع این نیروگاهها به شبکه مزبور بر می گردد . بنابراین از آنجایی که نهاده های نیروی کار و سرمایه برعکس سوخت ، با کاهش فعالیت نیروگاه قابل کاهش نیستند ، لذا در نیروگاههای گازی معمولا با یک سطح مشخص نهاده ، تولید در سطحی متناسب با آن صورت نمی گیرد و این امر به فرض ثبات سایر عوامل باعث کاهش کارآیی نیروگاههای گازی در مقایسه با نیروگاههای بار پایه می شود . همچنین جهت استخراج نتایج کاملتر لازم است در کنار کارآیی فنی به مساله هزینه ها و کارآیی اقتصادی نیز پرداخته شود ، اما در این مطالعه بنا به دلایلی زا جمله عدم شفافیت در تعیین نرخ دقیق نهاده ها و ستاده ها و نبود اطلاعات به این موضوع پرداخته نشده است .