واکاوی بسترهای خانوادگی منتهی به خودزنی در بین دانش‌آموزان دختر در شهر یزد

مقدمه: خانواده‌ به‌طور سنتی کارکردهای خاص حمایتی مراقبتی داشته است؛ با وجود این، در دوره اخیر این نهاد اجتماعی در کنار افزایش سیالیت فرهنگ عمومی، با چالش‌های کارکردی مهمی مواجه شده است. از جمله آن‌ها، ناتوانی خانواده در کنترل رسمی و غیررسمی نوجوانان است که در پی آن، ناهنجاری‌های عمومی مانند خودزنی در آن‌ها مشاهده می‌شود. هدف پژوهش حاضر، واکاوی بسترهای خانوادگی منتهی به خودزنی در بین دانش‌آموزان دختر در شهر یزد است. روش: پژوهش حاضر از رویکرد کیفی، و روش نظریه زمینه‌ای استفاده کرده است و با نمونه‌گیری نظری، بیست و سه نفر از دانش‌آموزان دختر دبیرستانی در شهر یزد انتخاب شدند و با آن‌ها مصاحبه‌های عمیقی در مورد خودزنی در بستر مساله‌های خانوادگی انجام داده شد. فرآیند نمونه‌گیری نظری تا مرحله اشباع داده‌ها ادامه یافت. نتایج: داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی، تحلیل شده و در قالب خط داستان (شامل بیست و شش مقوله اصلی و یک مقوله هسته) و مدل پارادایمی به نمایش درآمدند. نتایج نشان داد که ازجاکندگی خانوادگی به‌طورعمده به دنبال عواملی چون خلا عاطفی، مالی، فقدان پدر، ازهم‌گسیختگی خانواده به‌واسطه ازدواج دوم، قیاس تحقیر، تجربه زیسته از تنبیه، تجربه زیسته آسیب، میراث مصرف و میراث خودزنی برساخته می‌شود. دختران نوجوان در مقابل آن، استراتژی‌های متفاوتی را برمی‌گزینند. پنهان‌کاری‌ همه‌جانبه، بروز رفتارهای دوگانه در خانه و مدرسه، خودنمایی عرفی و خودزنی از جمله این استراتژی‌ها است که در بین دانش‌آموزان فعال شده و با خود پیامدهایی مانند یوتوپیای خانواده جدید، فاصله‌گزینی عاطفی از والدین، ناامیدی مداوم و تروما را داشته است. بحث و نتیجه‌گیری: ازجاکندگی خانوادگی، وضعیت مشکل آفرینی را منجر شده است که در آن خانواده‌ها کارکردهای خود را از دست رفته می‌بینند و ناتوان از تغییرات مثبت هستند. به‌عبارتی، توانایی حل مساله از مسیرهای موجود و به‌ویژه مسیرهای پیشینی و سنتی وجود ندارد؛ درنتیجه، نیازمند اقدامات مداخله‌ای هوشمند در این خانواده‌ها هستیم.

Analysis of Family Contexts Leading to Self-Harm among Female Students in Yazd

Introduction: The family traditionally has special supportive care functions; However, in recent times, this social institution, along with increasing the fluidity of public culture, has faced significant functional challenges. Among them is the inability of the family to control adolescents formally and informally, which results in general abnormalities such as selfharm. This study aimed to investigate the family contexts leading to selfharm among female students in Yazd.Methods: This research was done by using a qualitative approach and the underlying theory method. Twentythree high school girls in Yazd were selected by theoretical sampling method. They were indepth interviewed about selfharm in the context of family issues. Until the data saturation, the theoretical sampling process continued. Results: The data were analyzed by the open, axial, and selective coding method and presented as storylines including twentysix main categories and one core category and paradigm model. Results showed that family timespace separation is mainly created by some agents including emotional/financial deficit, losing father, and family anomie by the second marriage, analogy humiliation, lived experience of punishment and injury, and the heritage of selfharm and consumption. Adolescent girls are choosing different strategies for this matter including comprehensive secrecy, dual behaviors in home and school, conventional showoff, and selfharm. These strategies can cause consequences such as the new family utopia, emotional separation from parents, persistent frustration, and trauma.Conclusions: Family timespace separation has led to a problematic situation in which families lost their functions and capability of making positive change. In other words, there is no ability to solve problems from existing paths, or especially from prior and traditional paths. As a result, smart intervention measures must be taken in such families.