اثربخشی توانمندسازی روان‌شناختی بر کیفیت زندگی مادران دارای فرزند با ناتوانی تحت پوشش برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه

مقدمه: اثرات منفی داشتن کودک با ناتوانی موجب ایجاد تنش و فشار در والدین می‌شود و کیفیت زندگی آن‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی توانمندسازی روان‌شناختی بر کیفیت زندگی مادران دارای فرزند با ناتوانی تحت پوشش برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه بود.روش: در این پژوهش شبه‌آزمایشی از طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شده است. جامعه‌آماری شامل کلیه مادران دارای فرزند با ناتوانی اداره بهزیستی شهرستان مرودشت بود که تحت پوشش برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه قرار داشتند. از جامعه‌ مذکور سی نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌طور تصادفی به دو گروه پانزده نفری تقسیم شدند. برای هر دو گروه پیش‌آزمون اجرا شد. گروه آزمایش طی ده جلسه، توانمندسازی روان‌شناختی را دریافت کردند. گروه کنترل تحت این برنامه قرار نگرفتند. در پایان از هر دو گروه پس‌آزمون گرفته شد. در این پژوهش، از پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی استفاده شد. داده‌ها با بهره‌گیری از آزمون تحلیل کوواریانس یک متغیره آنکووا و آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره مانکووا تجزیه و تحلیل شدند.نتایج: یافته‌ها نشان داد، توانمندسازی روان‌شناختی بر نمره کل کیفیت زندگی تاثیر معنادار ندارد اما بر خرده‌مقیاس سلامت جسمی و روابط اجتماعی تاثیر معنادار دارد(0/05 >p) و میزان تاثیر بر سلامت جسمی و روابط اجتماعی به ترتیب چهارصد و سی و سه هزارم و صد و نود و پنج‌ هزارم است.بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر نشان‌دهنده آن است که توانمندسازی روان‌شناختی سبب بهبود برخی از مولفه‌های کیفیت زندگی(سلامت جسمی و روابط اجتماعی) مادران تحت پوشش برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه شده است. بنابراین، به مسوولان و برنامه‌ریزان سازمان بهزیستی پیشنهاد می‌شود که با حمایت بیشتر از انجمن‌های تسهیلگر برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه، کارگاه‌های توانمندسازی روان‌شناختی را برای همه اعضای خانواده افراد با ناتوانی برگزار کنند.

The Effectiveness of Psychological Empowerment on the Quality of Life of Mothers of Children with Disabilities Covered by the Community-Based Rehabilitation Program

Introduction: Having a child with a disability can cause stress and pressure on parents and affect their quality of life. This study aimed to investigate the effectiveness of psychological empowerment on the quality of life of mothers of children with disabilities covered by the communitybased rehabilitation program.Methods: The research method was experimental. The design of this study was a pretestposttest with a control group. The statistical population included all mothers of children with disabilities of Marvdasht welfare department who took part in the communitybased rehabilitation program in 2017; from whom thirty people were selected as a sample by convenience sampling method and randomly divided into two groups of fifteen people each. The pretest was performed for both groups. The experimental intervention group received psychological empowerment in ten sessions. The control group received no treatment. Finally, the posttest was performed for both groups. The research instrument was the world health organization rsquo;s quality of life questionnaire. Data were analyzed using analysis of covariance (ANCOVA) and multivariate analysis of covariance (MANCOVA).Results: The findings showed that psychological empowerment did not have a significant effect on the overall score of quality of life (P=0.095) but had a significant effect on the subscale of physical health and social relationships.(P<0.05) The effective rate on physical health and social relationships respectively was 0.433 and 0.195.Conclusions: The findings of this study show that psychological empowerment has improved some components of the quality of life of mothers covered by a communitybased rehabilitation program. Therefore, it is suggested to authorities and planners of the welfare organization to provide psychological empowerment workshops for all family members of children with disabilities by allocating more funds and supporting communitybased rehabilitation programs.