ارزیابی شوری آب زیرزمینی و تبیین منشا یون ها درآبخوان ساحلی دشت ملکان با استفاده از ‏نسبت های یونی

تعیین منشا املاح موجود در آب، در مواردی که احتمالاً دو یا چند عامل همزمان در افزایش املاح تاثیرگذار هستند، می‌تواند در مدیریت و اتخاذ تدابیر لازم جهت حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب موثر باشد. در این پژوهش، ترکیب شیمیایی آب، فرایندهای حاکم بر ژئوشیمی آن و منابع شوری آبخوان ساحلی دشت ملکان مورد ارزیابی قرار گرفته‌است. در راستای تفکیک خصوصیات هیدروژئوشیمیایی آبخوان، 41 نمونه، از منابع آب زیرزمینی تهیه و مورد آنالیز شیمیایی قرار گرفته‌است. نسبت‌های معرف و شاخص‌های اشباع محاسبه شده، همراه با نمودارهای ژئوشیمیایی ضمن تایید فعال بودن واکنش‌های تبخیر و تبلور و واکنش‌ آب/سنگ در آبخوان، نشاندهنده تاثیر انحلال رسوبات تبخیری، فرایندهای تبادل یونی و تاثیر فعالیت‌های انسانی بر کیفیت آب زیرزمینی دشت ملکان است. دیاگرام‌ ترکیبی نسبت‌های یونی (li+/cl) در مقابل (br/cl) معیاری مناسب جهت تفکیک منشا شوری تشخیص داده شده و بر روی این دیاگرام نمونه‌های دشت ملکان در دو گروه‌ مربوط به پلایاهای تبخیری و آب زیرزمینی قرار می‌گیرند. بر اساس نتایج حاصل عواملی از جمله تبادل یونی، نفوذ آب شور از شورابه‌های تبخیری، پلایاهای امروزی، شسته شدن املاح از لایه‌های رسی_نمکی و تبخیر از منابع آب زیرزمینی انتهای دشت می‌تواند از دلایل شوری این آبخوان باشند.