تحلیل تغییرات کاربری زمین و نیرومحرکه‌های اقتصادی- اجتماعی تخریب زمین در ذخیره‌ گاه زیست‌کره ارسباران

مناطق حفاظت‌شده علی‌رغم اقدامات حفاظتی در معرض تغییرات کاربری زمین قرار می‌گیرند که این تغییرات ناشی از محرکه‌های مختلفی به‌خصوص نیرومحرکه‌های اقتصادی اجتماعی هستند. هدف این تحقیق بررسی ارتباط تغییرات کاربری زمین و متغیرهای اقتصادی اجتماعی آن در ذخیره‌گاه زیست‌کره ارسباران است. در این راستا الگوی تغییرات کاربری زمین در طول 24 سال گذشته برای کل منطقه و هم‌چنین زون‌های مدیریتی با استفاده از فنون سنجش‌ازدوری بررسی شد. ارتباط و همبستگی تغییرات کاربری زمین (متغیر وابسته) با چهار متغیر اقتصادیاجتماعی؛ درصد تغییر جمعیت، درصد تغییر باسوادی، درصد تغییر اشتغال و درصد تغییر بعد خانوار (متغیرهای مستقل) با استفاده از رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه‌وتحلیل و مدل‌سازی آماری قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده تخریب 59/5464 و 07/1351 هکتاری سطوح جنگلی به ترتیب در کل منطقه و زون مرکزی بین سال‌های 1989 تا 2013 هست. در این بازه میزان کل تخریب در منطقه برابر 24/12012 هکتار به دست آمد. بررسی همبستگی پارامترهای مستقل با پارامتر وابسته نشان‌دهنده معنی‌دار نبودن درصد تغییر سواد بوده و از مدل حذف شد. متغیرهای باقی‌مانده در مدل لوجستیک و استفاده از روش اینتر به‌عنوان الگوریتم مدل‌سازی خطی وارد شدند و مدل همبستگی و پیش‌بینی تخریب از طریق متغیرهای اقتصادی اجتماعی حاصل شد.