بهینه‌کاوی ابزارها و تجارب سیاست‌گزاری به منظور بهبود حفاظت زمین‌های کشاورزی پیرامون شهرها در ایران

با توجه به روند پرشتاب تبدیل زمینهای کشاورزی به کاربری‌های ساخته شده در پیرامون شهرهای ایران، ارزیابی سیاست‌های کشور و ارائه راهکارهایی برای بهبود سیاست‌گزاری در این زمینه ضروری است. در این پژوهش، برخی از مهم‌ترین ابزارهای سیاست‌گزاری عمومی برای مدیریت رشد شهری و حفاظت زمینهای کشاورزی معرفی میگردد. سپس تجارب حفاظتی پنج کشور ایالات متحده، کانادا، بریتانیا، هلند و ایران بررسی و با روش تحلیل تطبیقی از نظر متغیرهایی مانند نحوه استفاده ابزارهای سیاستی مقایسه می‌شود. با الگوبرداری از این بینش‌ها، نقاط ضعف و قوت و راهکار‌های کلی بهبود نظام سیاست‌گزاری ایران ارائه می‌شود. بر اساس نتایج، مهم‌ترین چالش‌های ساختار سیاستی ایران، تخصیص غیرمنصفانه هزینه‌های حفاظت بین ذی‌نفعان، عدم انسجام سیاست‌ها و بی‌توجهی به تاثیر تعاملات ذی‌نفعان بر تبدیل زمین‌های کشاورزی است. برای اصلاح این موارد، پیشنهادات ذیل ارائه شده است: 1) توسعه ظرفیت سیاست‌گزاری و ارائه مشوق به مالکان زمینهای کشاورزی 2) تدوین چارچوب سیاست‌گزاری حفاظت زمین‌های کشاورزی شامل اولویت‌ها، استراتژی‌ها و ابزارهای سیاستی 3) حل ‌و فصل مناقشات برای ایجاد تعادل بین منافع ذی‌نفعان. مهمترین نقد ساختار مدیریتی ایران ناهماهنگی تصمیمات سازمان‌های مسئول است. پیشنهاد می‌شود با ایجاد سازمانی مستقل برای مدیریت مسائل مربوط به حفاظت و کاربری زمین، کارویژه های سیاستی این دو حوزه تجمیع شود.