بررسی چالش نظری و تبیین انگاره اکوتوریسم شهری

هدف این مقاله تبیین نظری انگاره اکوتوریسم شهری از طریق بررسی مباحث نظری توسعه پایدار و ریشه‌‌های شکل‌گیری مفهوم اکوتوریسم است. همچنین، این مقاله درصدد است به این پرسش پاسخ دهد که تا چه میزان مفهوم اکوتوریسم قابلیت تطابق با محیط‌‌های شهری (محیط انسان‌ساخت) را دارد؟ گروهی از اندیشمندان حوزه طبیعت‌‌گردی، واژه ترکیبی «اکوتوریسم شهری» را، در تضاد و مخالفت با اصول بنیادین معنای اکوتوریسم می‌‌دانند. از طرف دیگر، گروهی درصددند که با بحث نظری‌‌ای که بیشتر متکی بر پروژه اجرایی است، ثابت کنند که مفهوم «اکوتوریسم شهری» راهبرد نوین در خصوص شهرهاست و لذا اکوتوریسم، در معنای بنیادین را «اکوتوریسم سنتی» می‌‌نامند. از این رو در این مقاله ضمن بررسی چرایی شکل‌گیری تفکر توسعه پایدار و قوام‌یافتن واژه اکوتوریسم از دل تحولات قرن بیستم میلادی در حوزه گردشگری، اصول بنیادین اکوتوریسم از دل متون اندیشمندان پس از دهه پنجاه در این حوزه استخراج شده است. این کنکاش در واقع، ورای بیان معنای اکوتوریسم است. به عبارت دیگر، هدف این مقاله مطالعه در ادبیات و انگاره اصلی شکل‌گیری واژه اکوتوریسم (نه صرفاً بیان معنای آن) با روش مقایسه‌ای- تحلیلی و بیان چرایی شکل‌گیری ادبیات اکوتوریسم شهری و تدوین انگاره آن است. از این رو با تدوین سیر تحول مباحث نظری در خصوص دو واژه اکوتوریسم سنتی و شهری بر خلاف مقالات سایر صاحب‌نظران که مبتنی بر نمونه موردی بحث کرده‌‌اند، نوآوری این مقاله در تدقیق و تعریف معنای واژه اکوتوریسم شهری و تدوین انگاره آن صرفاً از طریق بیان مباحث نظری مربوطه است.