بررسی و تحلیل مولفه‌های تاثیرگذار در ارتقای کیفیت‌های محیطی با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) (مطالعه موردی: سقز)

این پژوهش با هدف سنجش و تحلیل کیفیت محیط در واحد همسایگی و محله بر آن است با شناسایی و ارزیابی وضعیت کیفی مولفه‌های سازنده کیفیت در این محیط‌های شهری، علاوه بر تعیین سطح کیفیت محیط در محدوده مطالعاتی به اولویت‌بندی مولفه‌های محیطی نامطلوب محیط موردنظر بپردازد؛ از این ‌رو بر مشترکات دو مبحث «توسعه پایدار محله‌ای» و «کیفیت محیط» تاکید می‌کند که دلیل این امر تدقیق بیشتر موضوع، با توجه به میزان رضایت یا نارضایتی ساکنان از کیفیت محله است. پژوهش حاضر از نظر نوع، جز تحقیقات «کاربردی» و از نظر روش، «توصیفی- تحلیلی» با تاکید بر «نگرش سیستمی» است. شیوه جمع‌آوری اطلاعات میدانی بر پایه بررسی‌های عینی محقق و تکمیل پرسش‌نامه توسط ساکنان و مسیولان بوده است. مدل ارزیابی کیفیت محیط در قالب مولفه‌های «کالبدی- فضایی»، «اجتماعی- فرهنگی»، «اقتصادی»، «زیست‌محیطی» و «مدیریتی- حکمروایی» به ‌صورت سلسله‌مراتبی و ایجاد درخت ارزش با رویکرد بالا به پایین ایجاد شده است. به ‌منظور ارزیابی نهایی و تحلیل داده‌ها از فرایند تحلیل شبکه‌ای (anp) بهره گرفته‌ شده است. نتایج تحلیل نشان از آن دارد که محله شهرک دانشگاه با امتیاز 305/0 دارای بالاترین کیفیت مطلوب نسبت به محله‌های دیگر و محله تپه‌مالان با 057/0 امتیاز دارای پایین‌ترین مطلوبیت کیفیت است. از لحاظ تفاوت ابعاد کیفیتی در کل شهر، نتایج نشان می‌دهد که خوشه «زیست‌محیطی» با وزن 364/0 در اولویت اول و خوشه «اقتصادی» با وزن 058/0، خوشه «مدیریتی- حکمروایی» با وزن 041/0 با تفاوت آشکار در رده پنجم و ششم قرار گرفته‌اند. در نهایت علاوه بر معرفی معیارهایی برای سنجش پایداری محله‌های مورد مطالعه، فرایندی در پیش‌روی تصمیم‌سازان و مدیران شهری قرار گرفته است که به‌واسطه آن می‌توانند به اولویت‌بندی اقدامات خود برای ارتقای کیفیت‌های محیطی منطبق بر فرایند توسعه پایدار بپردازند.