هیدروژیوشیمی زیست‌محیطی منابع آب زیرزمینی دشت راور (شمال استان کرمان)

به منظور ارزیابی ویژگی‌های هیدروژیوشیمیایی و غلظت فلزات سنگین در منابع آب زیرزمینی دشت راور (استان کرمان)، تعداد 18 نمونه آب از چاه‌های مختلف در کل گستره دشت برداشت شد. غلظت یون‌های اصلی و برخی پارامترهای فیزیکوشیمیایی نمونه‌‌های آب، همچنین غلظت برخی فلزات سنگین، به روش‌های استاندارد اندازه‌‌گیری شد. نتایج به ‌طور کلی نشان داد که میزان همه یون‌های اصلی و پارامتر‌های فیزیکوشیمیایی (به جز ph، بیکربنات و نیترات) از محل تغذیه به سمت تخلیه آبخوان و در جهت شیب هیدرولیکی افزایش یافته است. با توجه به تغییرات مکانی پارامتر‌‌ها و ارزیابی شاخص اشباع‌شدگی کانی‌های اصلی و محاسبه برخی نسبت‌های یونی، مشخص شد که فرایند تبخیر و به دنبال آن انحلال کانی‌های تبخیری، مهم‌ترین عامل کنترل‌‌کننده ویژگی‌های هیدروشیمیایی منابع آب زیرزمینی دشت راور است. تیپ آب برای 38 درصد از نمونه‌‌ها، کلروره و 44 درصد آن‌ها سولفاته تعیین شد. بر اساس نتایج، منشا فلزات سنگین در آب‌های زیرزمینی دشت راور، احتمالاً شیل‌‌های زغال‌‌دار در بستر آبخوان آب زیرزمینی است. بر اساس نقشه‌‌های توزیع عناصر در منابع آب زیرزمینی آشکار شد که برخی منابع انسان‌زاد مانند فعالیت‌‌های شهر‌‌نشینی و آلودگی ناشی از جاده‌‌ها نیز احتمالاً در غلظت برخی عناصر از جمله نیترات و سرب اثر گذاشته‌‌اند. نتایج تحلیل‌‌های آماری چندمتغیره مانند تحلیل مولفه اصلی و آنالیز خوشه‌ای سلسله‌مراتبی نیز وجود چند منشا را برای عناصر (فلزات و یون‌های اصلی)، در منابع آب تایید می‌‌‌کند.