تجمع جیوه در کاکایی پازرد (Larus cachinnans) در بندر ماهشهر و منطقه شادگان

احداث صنایع در سواحل بندر ماهشهر می‌تواند به ورود انواع آلاینده‌ها به خصوص جیوه به دریا منجر شود. به منظور آگاهی از میزان این آلاینده‌ها و وضعیت سلامت محیط‌زیست، پایش زیستی امری ضروری است. پرنده کاکایی پازرد (larus cachinnans) به علت قرارداشتن در بالای زنجیره غذایی، دسترسی آسان و فراوانی، موجود مناسبی برای پایش زیستی جیوه در منطقه است. به منظور مطالعه تجمع جیوه در بافت‌های مختلف کاکایی پازرد، 18 نمونه پرنده به طور تصادفی از دو ایستگاه ماهشهر و شادکان شکار شدند. نمونه‌ها در آزمایشگاه دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر زیست‌سنجی و بافت‌های مختلف آن‌ها شامل پر، کبد، کلیه، ماهیچه، استخوان، پوست و قلب جدا شدند. پس از خشک‌کردن و هضم نمونه‌ها غلظت جیوه آن‌ها به وسیله دستگاه جذب اتمی با روش بخار سرد اندازه‌گیری شد. بالاترین غلظت جیوه در هر دو جنس ماده و نر پرنده کاکایی پازرد در بافت پر (µg/g16/1±70/9 در پرنده ماده و µg/g32/0±27/8 در پرنده نر) مشاهده شد. کمترین غلظت جیوه در هر دو جنس ماده و نر در بافت قلب (µg/g03/0±42/0 در پرنده ماده و µg/g01/0±43/0 در پرنده نر) مشاهده شد. بین پرندگان ماهشهر و شادگان اختلاف معنی‌داری از نظر غلظت جیوه مشاهده نشد. بین محتوای جیوه در پر و کبد با وزن کاکایی پازرد همبستگی مستقیم و معنی‌داری مشاهده شد (05/0p < ). نتایج مبین آن است که کاکایی پازرد گونه مناسبی برای پایش زیستی جیوه در بندر ماهشهر و شادگان است و بافت پر این پرنده مناسب‌ترین بافت قابل استفاده در پایش جیوه است. همچنین، مقایسه نتایج این مطالعه با استاندارد‌های سازمان بهداشت جهانی نشان داد که میزان جیوه در اندام‌های مختلف پرنده کاکایی پازرد بالاتر از استاندارد‌های مذکور است. با توجه به فعالیت وسیع پتروشیمی در منطقه به نظر می‌رسد نظارت دقیق‌تری بر دفع پساب این صنعت لازم باشد.