تغییرات غلظت فلزات سنگین طی فرایند تولید ورمی‌کمپوست از پسماندهای آلی

این پژوهش در راستای بررسی تغییرات غلظت فلزات سنگین طی فرایند تولید ورمی‌کمپوست از پسماندهای کشاورزی و ارزیابی تغییرات این فلزات در اثر تلقیح این ضایعات آلی از طریق باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن و فسفر در قالب لجن فعال فاضلاب انجام شد. این باکتری‌ها موجب بهبود کیفیت ورمی‌کمپوست می‌شوند. به این منظور بسترهایی با ترکیبات مدنظر از ضایعات آلی آماده شدند و پس از اتمام مرحله پیش‌کمپوست، این بسترها تحت تیمار لجن فعال فاضلاب و تلقیح کرم‌های خاکی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان دادند، افزایش ضایعات ذرت در بستر به ‌علت محتوای کم فلزات سنگین آن، سبب رقیق‌سازی این عناصر در توده ورمی‌کمپوست شد. سدیم و پتاسیم در این مورد استثنا بودند و با افزایش ضایعات ذرت، میزان سدیم تغییری نشان نداد، اما میزان پتاسیم افزایش یافت. همچنین، افزایش غلظت لجن فعال فاضلاب، به‌ علت تسریع تجزیه مواد آلی و کاهش وزن خشک ضایعات بستر، موجب افزایش معنی‌داری در غلظت فلزات سنگین شد. بیشترین غلظت نیکل، مس و روی در تیمارهای این تحقیق به‌ ترتیب برابر با 3±54، 9±129 و mg/kg 19±594 به دست آمد. همچنین، بیشترین غلظت مشاهده‌شده از کروم و سرب نیز 5±49 و mg/kg 9±129 بود. در نهایت با مقایسه غلظت این فلزات با استانداردهای ارایه‌شده نشان داده شد که ورمی‌کمپوست تهیه‌شده در این تحقیق، از لحاظ فلزات سنگین در دامنه استاندارد قرار دارد و قابلیت استفاده در کاربردهای کشاورزی را داراست.