بررسی غلظت و منشا ایزومرهای HCH در رسوبات رودخانه سیاهرود (قایمشهر)

در این تحقیق غلظت باقیمانده آفت‌کش‌های ?hch، bhch و ?hch در رسوب رودخانه سیاهرود از طریق دستگاه gc/ecd اندازه‌گیری شد. نمونه‌برداری در فصل‌های تابستان (15 مرداد) پاییز (15 آبان) و بهار (15 اردیبهشت) 1391 انجام گرفت. برای انتخاب ایستگاه‌ها، نقشه کاربری اراضی به کار رفت و هر ایستگاه مابین دو کاربری قرار گرفت و بر این اساس 7 ایستگاه مشخص شد. در هر ایستگاه 3 نمونه رسوب (3 تکرار) از 5 سانتی‌متری بالایی سطح رسوب برداشته و در مجموع 63 نمونه بررسی شد. استخراج به روش حلال- حلال و از طریق حلال‌های نرمال هگزان و دی‌کلرومتان در حمام مافوق صوت انجام شد. برای تمیزسازی از فلوریسیل نیمه‌فعال استفاده شد. شناسایی و اندازه‌گیری مقدار غلظت از طریق دستگاه گازکروماتوگرافی و مقایسه زمان بازداری پیک‌های مشاهده‌شده در کروماتوگرام حاصل از نمونه با کروماتوگرام حاصل از تزریق محلول‌های استاندارد انجام شد. از نسبت سطح زیرپیک نمونه به سطح زیرپیک استاندارد داخلی برای محاسبه غلظت استفاده شد. مقادیر lod به‌دست‌آمده در این روش بین 2 تا ng/l8 و درصد بازیابی این روش بین 95 تا 104 درصد بود. غلظت ?hch در کلیه ایستگاه‌ها کمتر از حد تشخیص و بالاترین غلظت برای bhch و ?hch به ترتیب 089/0 و 173/0 میکروگرم بر گرم وزن خشک بوده است. بررسی تفاوت درصد ایزومرهای hch در هر ایستگاه نشان از مصرف لیندان در کاربری کشاورزی داشته است و نبود ?hch در تمامی ایستگاه‌ها نشان از وارد‌نشدن جدید hch صنعتی دارد.