پهنه بندی کمی زمیندیسهای بزرگ محیط بیابانی با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی (مقایسه کویرهای لوت ایران و کایدام چین)

یاردانگها و تپه‌های ماسه‌ای مناطق فراخشک یکی از جالب‌ترین زمیندیسها (لندفرمها) مناطق بیابانی هستند. ارایه یک روش مطلوب جهت شناخت و پهنه‌بندی کمی زمین ریخت شناسی این زمین دیسها با توجه به عدم امکان بازدیدهای میدانی و دسترسی از اهداف این مقاله می باشد. در این مطالعه داده های رادارsrtm/c با قدرت تفکیک زمینی معادل 90 متر که در سال 2003 توسط وزارت ملی فضا و هوانوردی آمریکا(nasa) ارایه شد، استفاده گردید. زمیندیسهای بزرگی نظیر یاردانگها و تپه‌های ماسه‌ای دشت لوت ایران و کایدام چین ، به وسیله یکی از روشهای شبکه‌های عصبی مصنوعی تحت عنوان الگوریتم خودسازمانده مطالعه ، طبقه‌بندی و مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که منطقه یاردانگهای کایدام چین نسبت به منطقه لوت ایران دارای پیچیدگیهای بیشتری در قسمت تیغه‌های یاردانگی است در حالیکه یاردانگهای منطقه لوت کلاسهای یکنواخت تری دارا می باشد. جزییات پیچیده یاردانگهای والی شکل کایدام نسبت به یارانگهای دوکی لوت باعث شده که در این منطقه جزییات دیگری از پارامترهای ورودی مثلا جهت شیب در تقسیم‌بندی نهایی موثر واقع شود. بلوغ تپه‌های ماسه‌ای در ارگ لوت به دلیل منبع زیاد ماسه و بادهای چند جهته آن باعث شده تا درصد کلاسهایی همچون شانه و دماغه شیب در آن بیشتر باشد. نقشه‌های مورفومتریک نهایی تپه‌های ماسه‌ای در دو منطقه علیرغم تشابه زیادی که در اجزای هر کلاس، تعداد و ویژگی‌های کلاس‌ها دارد ولی روند تکاملی ارگ در منطقه لوت به خوبی قابل تشخیص است. حال آنکه در منطقه کایدام به علت منبع کمترماسه و یک جهته شدن بادها بلوغ و تغییر محسوسی از ابتدا تا انتهای ارگ دیده نمی‌شود. بطور کلی نتایج نشان داد که شبکه خودسازمانده به عنوان یک الگوریتم نظارت نشده شبکه های عصبی مصنوعی در تلفیق پارامترهای مورفومتریک برای آنالیز نیمه اتوماتیک زمین دیسهای محیطهای بیابانی و تحقیق در علل تفاوت آنها بسیار کارآمد می‌باشد.