بررسی تغییرات طولی رودخانه کارون با استفاده ازروش میانگین جهت‌دار خطی (منطقه مورد مطالعه: از شوشتر تا اروند)

تاسیسات زیربنایی مهم کشاورزی، پروژه‌های عمرانی‌، صنعتی‌، شهری و نیاز اجتماعات واقع در حاشیه رودخانه کارون به آب و رسوب این رودخانه، زیان‌های ناشی از تغییرات ژیومورفولوژیکی، تغییرات گسترده پیچان رودها در مسیر رودخانه و نقش آن‌ها‌ در تغییرات طبیعی‌، اقتصادی و اجتماعی، سبب تیوری بررسی تغییرات این رودخانه شده است. مقاله حاضر به بررسی تغییرات طولی رودخانه کارون با استفاده از روش میانگین جهت‌دار خطی می‌پردازد. این روش در بررسی تغییرات طولی و عرضی رودخانه‌ها کارایی بالایی دارد، از نظر زمانی سریع‌تر است و نتایج بهتری نیز ارایه می‌دهد. محدوده مورد مطالعه قسمت انتهایی رودخانه کارون در جلگه آبرفتی خوزستان واقع است و 74/368 کیلومتر طول دارد. این محدوده بر اساس ویژگی‌های هندسی، ساختار زمین‌شناسی و شیب به 13 بازه تقسیم شده است. این بازه‌ها از نظر ویژگی‌های مورفومتریک تفاوت‌ها و تشابه‌های زیادی دارند که الگوهای خاصی را ایجاد کرده‌اند. دوره بررسی تغییرات طولی رودخانه کارون در زمان 52 ساله‌ای از 1955 تا 2007 است. داده‌های مورد نیاز از تصاویر ماهواره‌ای، نقشه‌های توپوگرافی و پیمایش‌های میدانی به دست آمده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهند که تغییرات مسیر رودخانه سبب تغییر ساختارهای زیست‌محیطی مرتبط با رودخانه می‌شوند و الگوهای اکولوژیک رودخانه‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهند. نتایج نشان می‌دهند که طی دوره مطالعه‌، رودخانه کارون افزایش طولی داشته و میزان سینوسیتی آن نیز افزایش یافته است. در سال 1991 طول مسیر رودخانه کارون 3/3 درصد، سال 2002 برابر با 6/3 درصد‌ و در سال 2007 مساوی با 1/4 درصد نسبت به سال پایه 1955 افزایش مسیر داشته است.